چکیده:
سکونتگاههای روستایی ایران، علیرغم تحوات گسترده و گوناگونی که در دهههای اخیر داشته اند، از لحاظ محیطی همچنان جزو سکونتگاههایی به شمار میروند که در صورت وقوع مخاطرات محیطی با چالشهای عمده روبرو میشوند. بنابراین برنامه ریزی پیش از وقوع رویدادها و بحران ها و توجه به مدیریت بحران روستایی در مقابله با حوادث به ویژه طبیعی ضروری مینماید. مناطق روستایی شهرستان سروآباد واقع در استان کردستان ن زی یکی از مناطق مستعد کشور نسبت به وقوع بحرانهای طبیعی همچون سیل ، زلزله و زمین لغزش محسوب میشود. هدف از انجام این پژوهش شناسایی سکونتگاهها و پهنههای امن و خطر زمین لغزش سکونتگاههای روستایی با توجه ویژه به مدیریت بحران در شهرستان سروآباد است. این پژوهش بر حسب روش تحلیلی و بر حسب ماهیت کاربردی میباشد و با استفاده از سیستم اطاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل داده ها و ایهها صورت گرفته و نقشههای نهایی تلفیقی خطر و نقشههای همپوشانی جهت ارزیابی فاکتورها تولید گردید. نتایج تحقیق به صورت تحلیل فضایی- جمعیتی سکونتگاههای شهرستان بوده است و پهنهها و روستاهای امن و خطر شهرستان سروآباد مشخص گردید. بعاوه مشخص شد که حدود ٤٦ درصد جمعیت روستاهای منطقه در ٣١ روستا در این شهرستان در پهنه امن یا کم خطر زمین لغزش قرار دارد و سایر سکونتگاهها و جمعیت روستایی در پهنه خطر متوسط و زیاد استقرار دارند و نیازمند ایمن سازی پهنههای خطر هستند.
خلاصه ماشینی:
کلید واژگان: مدیریت بحران ؛ سکونتگاه های روستایی؛ زمین لغزش ؛ شهرستان سروآباد ١- نویسنده مسئول: دانشگاه شهید بهشتی- دانشکده علوم زمین - گروه جغرافیای روستایی مقدمه بررسی حرکات توده ای به عنوان یکی از معضلات جهانی که همه ساله باعث تلفات بالغ بر چند هزار نفر و وارد آمدن خسارات سنگین مالی و اقتصادی به مناطق مسکونی می شود، از اهمیت خاصی برخوردار میباشد؛ خصوصا که با افزایش جمعیت و اسکان در مناطقی با شیب زیاد که مستعد رویداد حرکات توده ای هستند، آمارهای جهانی تلفات و خسارات مالی ناشی از این پدیده پیوسته در حال افزایش میباشد( صفاری و اخدر، ١٣٩١ : ٧٩).
در مطالعه کتابخانه ای بر عوامل و شاخص های مؤثر بر پهنه بندی بحران زمین لغزش و نزی ویژگیهای جغرافیایی و طبیعی شهرستان سروآباد(به عنوان منطقه مورد مطالعه ) تاکید شده است .
جدول )٢( تعداد و موقعیت ایستگاه های استفاده شده در درون یابی نام ایستگاه طول E عرض N ارتفاع به متر سنندج 46˚41' 35˚15' 1630 مریوان 46˚12' 35˚31' 1287 روانسر 46˚39' 34˚43' 1380 کامیاران 35˚53' 34˚48' 1404 دیواندره 47˚04' 35˚52' 1755 مأخذ: سایت هواشناسی استان کردستان مساحت و درصد هر یک از طبقات بارش محدوده مورد مطالعه در شکل شماره (٣) نشان داده شده است .
در جدول شماره (٤) مساحت و درصد هر یک از طبقات لیتولوژی محدوده مورد مطالعه نشان داده شده و مشاهده شد که بیشترین مقدار مساحت منطقه یعنی ٤٥/٥ درصد در طبقه ٤ قرار گرفته است ، که تقریبا از پتانسیل متوسط به بالا برای خطر برخوردار است .