چکیده:
هدف از این پژوهش تحلیل و بررسی ویژگی دورههای خشک و مرطوب ایران با بهرهگیری از یک مدل آماری پیشبینی موسوم به زنجیرهی مارکوف است. دادههای این تحقیق از پایگاه دادهی اسفزاری است. این دادهها شامل ٧١٨٧ پیکسل و مدت ١٥٩٩١ روز از ١٣٤٠/١/١ تا ١٣٨٣/١٠/١١ میباشد. با انجام آزمون خی دو برازش داده ها با مدل مرتبهی اول زنجیرهی مارکوف دو حالته تایید گردید. به دلیل کاربرد دادههای یاختهای و به منظور اطمینان بیشتر به صحت نتایج، آستانهی ٠/٥ میلیمتر برای تمایز یک روز مرطوب از روز خشک درنظر گرفته شد. ابتدا ماتریس فراوانی انتقاات تشکیل و سپس با روش حداکثر درستنمایی ماتریس احتمال انتقال ساخته شد. آنگاه با تعیین عناصر p )احتمال وقوع بارش( و q )احتمال عدم وقوع بارش( ویژگیهای مارکوفی محاسبه شد. احتماات ساده، ایستا و اقلیمی نیز در این نوشتار مقایسه گردید. دورههای بازگشت تری و خشکی و نیز دورههای بازگشت دو و سه روزه بارش محاسبه و نقشههای آن تهیه گردید. نتایج نشان داد برای تمامی ماهها و فصول احتمال عدم وقوع بارش بیشتر است و برای هیچ یک از ماههای دورهی مورد مطالعه فراوانی روزهای خشک کمتر از ٢١ روز نیست. طوانیترین دورهی تر مورد انتظار برای ماه اسفند ١/٩٩ روز و طوانیترین دورهی خشک مورد انتظار مربوط به تیر ماه با ٤٠/٣٢ روز است. چرخهی هوایی زمستان نشان داد که بعد از هر ٥/٧٤ روز خشک، ١/٩٧ روز مرطوب رخ خواهد داد.
خلاصه ماشینی:
مدل زنجیره ی مارکوف توسط محققین زیادی برای پیش بینی بارش و عدم بارش با اهداف متفاوت به کار گرفته شده است ؛ از آن جمله : caskey &Jamese (١٩٦٣)، با استفاده از مقادیر احتمالات تجربی، رخداد بارش در فواصل زمانی مختلف را در دنور کلمبیا بررسی کردند و نشان دادند که مدل مرتبه ی اول زنجیـره ی مارکوف با این مـقادیر موافقـت نزدیک دارد.
دادههای پژوهش داده های مورد استفاده در این مطالعه بر اساس رخ داد و رخ نداد بارش با آستانه ی ٠/٥ میلیمتر (بدون توجه به مقادیر بارش ) وتنها به استناد وقوع یا عدم وقوع بارش برای ١٥٩٩١ روز (حدود ٤٣ سال ) از ١٣٤٠/١/١ تا ١٣٨٣/١٠/١١ میباشد.
Gabriel & Newman در این پژوهش مدل زنجیره ی مارکوف مرتبه ی اول دو حالته برای محاسبه ی ویژگیهای مارکوفی بارش های ایران بکار برده شده است .
1. Berger & Goossens ( به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتههای پژوهش در این پژوهش با اعمال مدل زنجیره ی مارکوف مرتبه ی اول برروی بارش های روزانه ی ایران ویژگیهای مارکوفی بارش های ایران بررسی و تحلیل شد و نتایج زیر بدست آمد: ستون سوم (جدول ١) نشان میدهد بیشترین تعداد روز تر ماهانه به ترتیب مربوط به ماه های بهمن ٧/٩ روز، اسفند ٧/٨ روز، فروردین ٧/٥ روز میباشد.
نتیجهگیری در این پژوهش با کاربرد مدل زنجیره ی مارکوف مرتبه ی اول دو حالته ویژگیهای مارکوفی بارش های ایران تحلیل و بررسی شد.
و این نتیجه بدست آمد که روابط مورد استفاده از زنجیره ی مارکوف برای تعیین ویژگیهای دوره های خشک و مرطوب از دقت کافی برخوردار بوده است .