چکیده:
مقاله حاضر، تحلیلی محتوایی از نگاه هفت دین زنده جهان (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودا، هندو، کنفسیوس و زرتشت) به قاعده زرین است. این قاعده در نگاه ادیان، شامل مولفه هایی چون «خود»، «دیگری» و «پسندیدن» است که با نگاه به روابط بین شخصی، از متدینان به هر یک از ادیان، عمل به آن مطالبه شده است. نگرش مطلوب ادیان، خود را در وضعیت وجودی دیگری دیدن یا از منظر دیگری به رفتار خود نگریستن بوده است. توجه به مولفه های مختلف این قاعده در گزارش ادیان، به ویژه مولفه «دیگری»، نشان می دهد که از منظر ادیان، مراعات قاعده زرین صرفا در برابر هم کیشان نیست و این قاعده در تراز یک قاعده همگانی و جهان شمول و صرف نظر از کیش و آئین خاصی، از سوی ادیان توصیه شده است.
This paper includes a conceptual analysis from the viewpoint of seven live religions of the world (Judaism, Christianity, Islam, Buddha, Hindu, Confucius, and Zoroastrianism) about the Golden Rule. According to the religions, this rule includes features such as “self”, “otherness” and “approbation” and a look upon interpersonal relations indicate that the religious people of all religions are requested to practice the same. Seeing oneself in the existence status of otherness or observing the behavior of oneself from another perspective is the favorable attitudes adopted by the religions. Considering different factors of this rule in religions’ records especially the factor of “otherness” convey the fact that religions do not recommend to observe the golden rule only against coreligionists but regardless of any specific religion, it is recommended to be practiced as a universal rule.
خلاصه ماشینی:
تاکنون دو مقالة قابل اعتنا در اینباره انتشار یافته است؛ یکی با عنوان «قاعده زرین در حدیث و اخلاق» اثر سید حسن اسلامی که به موضاعات متنوعی در مورد ارتباط قاعده زرین با دین پرداخته است؛ ولی چندان با اثر حاضر همخوانی ندارد؛ زیرا اولا در اثر حاضر، متون هفت دین زنده جهان بررسی شده است؛ ولی ایشان مطابق عنوان مقاله، بیشتر به نسبت مأثورات اسلامی با قاعده زرین پرداخته است و به ادیان دیگر ازجمله کنفسیوس تنها اشاره کرده است؛ ثانیا در مورد دین اسلام هم به آیات محدودی، Golden Rule.
قاعده زرین، «خود» و «دیگری» صورت ساده و مشهور قاعده زرین چنین است: «آنچه را برای خود دوست میداری، برای دیگران دوست بدار و آنچه را بر خود نمیپسندی، بر دیگران نیز مپسند» (نهجالبلاغه، نامه 31) یا: «فرد باید با دیگران بهگونهای رفتار کند که آرزو دارد (خوش دارد) دیگران با او رفتار کنند» (Hare, 1965:34) یا: «با دیگران چنان رفتار کن که میخواهی دیگران با تو (همانگونه) رفتار کنند».
وی در جای دیگر (Ibid: 56) همان نقل را از مقاله مهناز معظمی میآورد که از کتاب شایست نشایست به زرتشت چنین نقلی نسبت داده میشود: «هر آنچه برای خود فرد خوب نیست، نسبت به دیگران انجام ندهد» (Neusner & Chilton, 2008: 68) که صورت سلبی قاعده زرین است.
(:383 Encyclopedia Of World) فقره اول، صورت ایجابی قاعده زرین را توصیه میکند و نکته قابل توجه در آن، تأکید بر «قانون» بودن این دستورالعمل است و اینکه قاعده زرین به همه انبیا نسبت داده شده است.
(طباطبایی، 1374: 20 / 379) نکته مهم در دیدگاه ایشان توجه به این مطلب است که وقتی افرادی حق را برای دیگران آنطور که برای خود رعایت میکنند، رعایت نکنند (صورت سلبی قاعده زرین)، موجب تباهی اجتماع (تمامی روابط بینشخصی) خواهد بود.