چکیده:
تخریب زمین بهعنوان پدیدهای فیزیکی-زیستی و اقتصادی-اجتماعی شناخته شده است و در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک میگردد و فرایندهای متعددی باعث ایجاد این پدیده میشوند که یکی از این موارد بیابانزایی است. پایش در مدیریت جامع به معنای جمعآوری و ذخیره نظاممند آمار و اطلاعات از فعالیتها و استراتژیهایی است که امکان ارزیابی و گزارش از شرایط کلی محدوده مورد نظر را فراهم مینماید. در این تحقیق سعی شده است که نقشه کاربری اراضی حوضۀ روانسر در سالهای1334، 1369 و 1384 منطقه تهیه و طبقهبندی شود. در نهایت با تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به شاخصهای کیفیت و کمیت آب و همچنین شاخص کیفیت خاک روند تخریب اراضی و بیابانزایی در حوزۀ مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بیانگر رشد دو برابری کاربری مسکونی، رشد 55% اراضی کشاورزی آبی و همچنین رشدی در حدود 30% اراضی دیم است. نتایج نشان داد که میزان آبدهی در طول سالهای 1384-1375 از یک روند نزولی برخوردار است که با نتایج بلند مدت بارش در حوزه مورد مطالعه هماهنگی دارد. در ضمن مطالعات سطح پیزومتریک در منطقه از یک روند نزولی در طول سالهای 1382-1375 برخوردار بوده است که آنرا باید به خشکسالی موجود در منطقه در این سالها نسبت داد. بررسیهای کیفی آب نشان داد که مقدار EC با سرعت بیشتری نسبت به SAR افزایش داشته است که روند شور شدن آب را در منطقه نشان میدهد. مطالعات کیفیت خاک هم در محدوده مورد مطالعه نشان دهنده تجمع شوری در افقهای پایین بوده است.
خلاصه ماشینی:
"در زمینه تعیین کاربری و پوشش اراضی و بررسی تغییرات کاربری ها مطالعات زیادی صورت گرفته است از آن جمله می توان به علوی پناه و همکاران ، ١٣٨٣; برخورداری و همکاران ،١٣٨٦; سفیانیان ، ١٣٨٨; آرخی و نیازی ، ١٣٨٩; میرکتولی و همکاران ، ١٣٩١; سنجری و برومند، ١٣٩٢ در داخل از کشور و همچنین به تحقیقات ,.
در این تحقیق به منظور پایش تخریب اراضی و بیابان زایی در منطقه مورد مطالعه از تجزیه و تحلیل های مربوط به تغییرات کاربری اراضی و همچنین اطلاعات کمی و کیفی آب و خاک در منطقه استفاده شده است .
نمودار میانگین های بارندگی مربوط به سال های مختلف به منظور اینکه دو شاخص EC،SAR و همچنین سطح پیزومتریک مربوط به کمیت و کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی در مطالعات مربوط به تخریب زمین و بیابان زایی از اهمیت قابل توجه ای برخوردار است بدین منظور روند تغییرات این شاخص ها مورد مطالعه قرار گرفت و در شکل ١١، شکل ١٢ و شکل ١٣ قابل مشاهده است .
با بررسی تغییرات کاربری نیز در این بازه زمانی می توان نتیجه گرفت که نقش فعالیت های انسانی و عوامل طبیعی در این تخریب بسیار گسترده بوده و از وسعت اراضی مستعد و مناسب در منطقه کاسته شده است و منطقه مورد مطالعه در سال های اخیر با تخریب اراضی و بیابان زایی مواجه بوده است ."