چکیده:
زیان های مالی و انسانی ناشی از روان شدگی جریان های سطحی از جمله سیلاب ها و نشت مواد شیمیایی مضر لزوم مدل سازی و پیش بینی این مخاطرات را الزامی می نماید. در این راستا بررسی میزان صحت مدل مزبور از نظر میزان شباهت با شرایط واقعی و همچنین آنالیز ترکیبی دقت نتایج حاصله ناشی از داده ها و الگوریتم استفاده شده در مدل حائز اهمیت می باشد. در این مقاله مدلی براساس یکی از الگوریتم های شبیه سازی جریان های سطحی چندجهتی موسوم به D-Infinity، که از سطح بالاتری از صحت و نزدیکی به واقعیت نسبت به سایر مدل های مطرح برخوردار می باشد، را ارائه نموده است. همچنین دقت مدل مزبور از طریق بکارگیری روش MonteCarlo برای آنالیز حساسیت مدل در نتیجه استفاده از داده های استاندارد موجود در ایران، بالاخص داده مدل ارتفاعی رقومی زمین در محدوده مناطق خشک و بیابانی که مستعد ایجاد جریان های سطحی ناشی از وقوع پدیده هایی چون بارش و مشخصا منطقه مطالعاتی استان بوشهر، مطالعه گردیده است. نتایج حاصله مؤید وجود ارتباطی مستقیم میان تغییرات ارتفاعی، شیب و انحنا با جهت جریان است که در شرایط واقعی نیز چنین وضعیتی حاکم است و سطح حساسیت هر یک را تشریح می نماید. در این میان پارامتر شیب با آمارههای کشیدگی 8477/0 و نرمی 1936/4 بعنوان مناسبترین پارامتر، از لحاظ تمایل به سمت ثبات و مقاومت در برابر نویز، برای ارزیابی ثبات جریان معرفی شده است.
خلاصه ماشینی:
"محدوده مزبور از لحاظ دارا بودن تغییرات ارتفـاعی مناسـب (بـیش از ٨٠٠ متر)، وجود اطلاعات بارش کافی از منطقه ، دارا بودن آب و هوای خشـک کـه زمـین را مسـتعد شـکل گیـری جریان های سطحی می نماید و وجود تأسیسات و لوله های نفتی بعنوان منابع مخاطره زا در این کاربری مناسب تشخیص داده شده اند(شکل ١).
(Garbrecht and Martz, 1997; Srivastava, 2000) شکل (٥) الگوریتم تصحیح مناطق مسطح برای استخراج جریان ٤-٢- ارزیابی دقت ترکیبی الگوریتم ¬های محاسباتی مدل دقت یک مـدل حاصـل ترکیـب الگـوریتم محاسـباتی و داد هـای ورودی بـه مـدل اسـت Hunter and) (٢٠٠١ ,Croaetto and Tarantola ;١٩٩٧ ,Goodchild.
1 Remove Flats جدول (١) فهرست داده های استاندارد در سطح ملی قابل استفاده نام مجموعه داده سازمان مربوطه مقیاس بیضوی سیستم تصویر پایگاه داده اطلاعات توپوگرافی سازمان نقشه برداری Geographic WGS84 1:25000 مرزهای مدیریتی شهری مرکز آمار WGS84 1:100000 UTM 39N اطلاعات ایستگاههای بارش سنجی سازمان هواشناسی ------ Geographic WGS84 نقشه های زمین شناسی سازمان زمین شناسی WGS84 1:100000 UTM 39N تأسیسات نفتی شرکت ملی نفت Geographic WGS84 1:1600000 جهت تحلیل دقت اجرای مدل از روش تجزیه و تحلیل حساسیت موسوم به Monte Carlo اسـتفاده شـده است (١٩٩٧ ,Hunter and Goodchild ;٢٠٠٠ ,Wechsler ;٢٠٠٤ ,Zhou and Liu).
برای این منظـور خطـای مدل رقومی زمین به عنوان منبع خطای ورودی به مدل لحاظ می شود و تحلیل هـای زیـر صـورت مـی گیرنـد (شکل ٦): شکل (٦) مراحل انجام تجزیه و تحلیل حساسیت به روش MonteCarlo • ایجاد سطوح ارتفاعی اتفـاقی (DEM Random Field) کـه دارای توزیـع نرمـال بـا میـانگین صـفر و انحراف معیار RMSE مدل رقومی زمین اسـتفاده شـده مـی باشـند Hunter and ;٢٠٠٤ ,Zhou and Liu) (١٩٩٧ ,Goodchild."