چکیده:
با توجه به نقش و اهمیت مالیات به عنوان یکی از ابزارهای اساسی تامین منابع مالی و درآمدی دولت ، وجود یک نظام مالیاتی کارآمد حایز اهمیت بسیاری است . یکی از شاخص های کیفی کارایی نظام مالیاتی وجود اصل «اعتماد متقابل » است که با وضع قوانین و مقررات مالیاتی مناسب جهت بهبود کیفیت حسابرسی مالیاتی محقق میشود. بررسی اثر وضع یا تغییر قوانین و مقررات و میزان دستیابی آن ها به اهداف مورد نظر، یکی از حوزه های قابل تامل در تحقیقات حسابداری است و یکی از بحث برانگیزترین مواد قانونی، ماده ٢٧٢ قانون مالیات های مستقیم است که در سال ١٣٨٠ برای اولین بار، حسابرسی مالیاتی را مطرح نمود. حسابرسی مالیاتی اهرمی است که انجام موثر آن موجب رعایت هر چه بیشتر قوانین و مقررات مالیاتی توسط شرکت ها، بهبود کارایی و اثربخشی نظام مالیاتی و تحقق اهداف مالیاتی دولت میشود، لذا انتظار میرود در نتیجه آن تمکین مالیاتی شرکتی افزایش یابد. این پژوهش به بررسی تاثیر انجام حسابرسی مالیاتی موضوع ماده ٢٧٢ قانون مالیات های مستقیم بر تمکین مالیاتی شرکتی در ایران میپردازد. برای بررسی تاثیر انجام حسابرسی مالیاتی، رفتار مالیاتی اشخاص حقوقی که از حسابرسی موضوع ماده ٢٧٢ قانون مالیات های مستقیم استفاده نموده اند با آن هایی که از آن استفاده ننموده اند، مقایسه و برای سنجش میزان تمکین مالیاتی نیز از معیاری مبتنی بر تفاوت مالیات ابرازی و قطعی استفاده شده است . نتایج حاکی از آن است که شرکت هایی که از حسابرسی مالیاتی موضوع ماده مذکور استفاده مینمایند، تمکین مالیاتی بیشتری دارند
خلاصه ماشینی:
"اجرای حسابرسی مالیاتی موضوع ماده ٢٧٢ قانون مالیات های مستقیم و رعایت تبصره های این ماده مبنی بر پذیرش حسابداران رسمی به عنوان همکاران ممیزهای مالیاتی در امر تشخیص مالیات و افزایش کیفیت حسابرسی مالیاتی درنتیجه آن ، موجب افزایش تمکین مالیاتی مودیان و متعاقبا افزایش کارایی نظام مالیاتی کشور شده و نتایج مورد قبولی هم برای سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان متولی وصول درآمدهای مالیاتی و هم برای فعالان اقتصادی کشور به عنوان مودیان مالیاتی فراهم میکند.
بر اساس این ماده و قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران رسمی، به منظور اعمال نظارت بر شرکت ها، حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن صورت های مالی آن ها جهت حفظ منافع عمومی و حقوق گروه های ذینفع (از جمله دولت ) و افزایش کیفیت حسابرسی مالیاتی به سازمان امور مالیاتی کشور اجازه داده میشود حسب مورد و نیاز ترتیبات لازم را برای استفاده از حسابداران رسمی به عمل آورد (بستانیان ، ١٣٨٤).
٣. انجام حسابرسی توسط حسابداران رسمی، کیفیت حسابرسی مالیاتی را بهبود بخشیده و موجب افزایش شفافیت اطلاعات مالی فعالان اقتصادی میشود که این امر از یک طرف منجر به کاهش هزینه های تشخیص برای سازمان امور مالیاتی کشور و تسریع در قطعیت و وصول مالیات ها میگردد و از طرف دیگر، احتمال کشف موارد عدم رعایت قوانین و مقررات مالیاتی و متعاقبا انگیزه تمکین مالیاتی را افزایش میدهد."