چکیده:
هدف این پژوهش ، واکاوی چالش های شناختی و اجتماعی ناشی از دگرگـونی هویت فردی بر اثر فراگیری زبان بیگانه و سـنجش اثرگـذاری ایـن سـازه بـر ساخت هویت ملی فراگیران است . در این راستا دویست و چهار فراگیـر زبـان انگلیسی برگزیده شدند و به دو پرسشنامه ، یکی برای اندازه گیـری دگرگـونی هویت فردی (تغییر در اعتماد به نفس ، تغییر جای سـپار، تغییـر افـزون ، تغییـر مولد، ایستایی و دوگانگی ) و دیگری برای پیمـایش سـازه هویـت ملـی پاسـخ گفتند. نتایج به دست آمده ، حاکی از رواج تغییر در اعتماد بـه نفـس فراگیـران زبان بر اثر یادگیری زبان بیگانه است . بررسی شاخصهای فردی گویش وران در این پژوهش ، نشان دهنده تأثیر سن ، جنسیت و سابقه فراگیری بر دگرگونی هویت فردی است . براسـاس نتـایج و برآینـدهای مـذکور، بـروز چـالش هـای هویتی بر اثر تقابل ارزش های فرهنگـی زبـان مـادری و زبـان بیگانـه ، امـری محتمل است . افزون بر این ، طبق محاسبات پـیش بـین (رگرسـیون )، اثرپـذیری چشمگیر هویت ملی از دگرگونی های هویتی فردی فراگیران برآورد نـشد، بـر آن به این معناست که آموزش زبان بیگانه ، تهدیدی علیه هویت ملی بـه شـمار نمی رود و هم چنین مـی توانـد در مـواردی در انـسجام و تکـوین هویـت ملـی فراگیران نقش آفرین باشد. با تکیه بر نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود کـه جامعة هویتی فراگیران زبان بیگانه در نقشه جامعـه شـناختی هویـت ایرانیـان دیده شود.
خلاصه ماشینی:
"قالب نهایی پرسشنامه را شش متغیر عامل در قالب سه متغیر کانونی تـشکیل دادنـد که تعریف عملیاتی آنها به این شرح است : الف ) تغییر اعتمادبه نفس : دگرگونی فرد در شناخت از توانایی های فردی خویش بـر اثر فراگیـری زبـان بیگانـه (گویـه معـرف : یـادگیری زبـان انگلیـسی بـه مـن احـساس اعتمادبه نفس بهتری داده است )؛ ب) تغییر افزون : افزایش ساخت زبانی ، رفتاری و ارزشی زبان بیگانـه بـدون ایجـاد تغییر در حس هویت فرد نسبت به زبان مادری (گویه معرف : فرقی نمی کند که به کدام زبان صحبت کنم ؛ نسبت به موقعیت ، تشخیص می دهم که به فارسی صحبت کنم یا انگلیسی )؛ ج) تغییر جای سپار: اثرپذیری احساس هویت فردی از ساخت زبانی ، رفتاری و ارزشی زبان بیگانه و خنثی شدن تدریجی اثر هویتی زبان مادری (گویه معرف : یـادگیری زبـان انگلیسی باعث شده که رفتار و گفتارم بیشتر شبیه خارجی ها ـ مثلا آمریکایی ها ـ باشد)؛ د) تغییر مولد: افزایش ساخت زبانی ، رفتاری و ارزشی زبان بیگانه و تعامـل پویـا و اثربخش آن با ساخت زبان مادری ؛ به گونه ای کـه بـه تقویـت احـساس هویـت فـردی بینجامد (یادگیری زبان انگلیسی باعث شده که به ارزش های فرهنگی هر دو زبان (زبان مادری و زبان خارجی ) توجه بیشتری کنم )؛ هـ) تغییر دوگانه : افزایش ساخت زبانی ، رفتاری و ارزشی زبان بیگانـه و اثرگـذاری دوسویه زبان مادری با زبان بیگانه ؛ به گونه ای که احساس هویت فردی از سوی هر دو سازه سست شود (گویه معرف : از وقتی با زبـان و فرهنـگ خـارجی آشـنا شـده ام ، در انتخاب شیوه مناسب گفتار و رفتار دچار شک و تردید می شوم )؛ و) ایستایی : فراگیری زبان بیگانه و تعامل ایستای آن با زبان مادری ؛ به گونه ای که به دگرگونی حس هویت فردی نینجامد (گویه معرف : از وقتـی زبـان و فرهنـگ خـارجی آشنا شدم ، هرگز احساس نکردم که نیاز دارم در شیوه رفتار و گفتارم تجدید نظر کنم )."