چکیده:
در فرایند شکل گیری و بروز رفتارهای خشونت آمیز عوامل متعددی نقش دارند. از جمله مهم ترین آنها فضاهای (مکان ها یا محیط) بی دفاع می باشند. شاید بتوان گفت که در هر فضای شهری مفروض، مقدار معینی از خشونت وجود دارد، اما خشونت ها در فضاهای مختلف شهری به طور تصادفی توزیع نشده اند، فضاهای بی دفاع و یا آلوده، محل اتفاق انواع و اقسام خشونت ها است، درحالی که در محله های دیگر یا هیچ گونه خشونتی رخ نمی دهد یا خشونت کمتری اتفاق می افتد. با این توصیف، مطالعات اندکی درباره ارتباط فضاها بخصوص فضاهای بی دفاع شهری با بروز رفتارهای خشن و بررسی ویژگی های فضاهای بی دفاع شهری صورت گرفته است.
بر این اساس در این مقاله، ضمن بررسی ویژگی های فضاهای بی دفاع شهری و دسته بندی ویژگی ها، فضاهای بی دفاع یا جرم خیز بر حسب نوع خشونت از لحاظ ویژگی ها مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته اند تا علت تفاوت در نوع خشونت در فضاهای بی دفاع شهری روشن شود. روش تحقیق مبتنی بر اطلاعات جمع آوری شده به شیوه مشاهده، با تکنیک مشاهده نامه باز از 12 فضای (عمومی) بی دفاع یا جرم خیز شهر تهران از میان 108 نقطه جرم خیز (بر اساس گزارش نیروی انتظامی) است. نتایج این پژوهش نشان می-دهد که ویژگی های فضاهای بی دفاع شهری بر حسب نظریات مطرح شده در سه گروه ویژگی های فیزیکی، اجتماعی و فیزیکی- اجتماعی قابل دسته بندی هستند. این ویژگی ها بر حسب شدت و تعداد موارد مشاهده در فضاهای بی دفاع نیز به ویژگی های اختصاصی و نیمه اختصاصی و ویژگی های عمومی و نیمه عمومی قابل دسته بندی است.
Several factors are at work to form violent behaviors the most important of which is defenseless space. There are certain amounts of violence in each urban space، but the density of violence is high in defenseless spaces.
The present study tries to explore the features attributed to urban defenseless spaces in order to identify the causes of difference in the types of violence committed in different defenseless spaces. 12 hot spots (defenseless spaces) from among 108 hot spots in Tehran were examined.
The findings of the study demonstrated that the features of defenseless spaces can be categorized into three categories: physical، social، and physical-social; each of these categories can also be furthered grouped into specific، semi specific، public، and semipublic features.