چکیده:
ویلیام چیتیک یکی از اسلامشناسان بزرگ غربی است که تاکنون مطالعات زیادی
درباره عرفان اسلامی انجام داده است. از جمله کارهای مهم وی ترجمه صحیفه سجادیه،
کتاب دعای منسوب به امام زینالعابدین از زبان عربی به زبان انگلیسی است. او
مقاله حاضر را در مقدمه ترجمه انگلیسی صحیفه سجادیه نگاشته است. چیتیک، ضمن
توضیحی کوتاه درباره امام زینالعابدین و نیز تبیین جایگاه دعا و مناجات در اسلام،
کوشیده تا یک بحث تاریخی کوتاه درباره سندها و نسخههای مختلف صحیفه ارائه کند.
همچنین تحلیلی محتوایی نیز از ساختار ادعیه و مناجاتهای موجود در صحیفه ارائه
کرده است.
خلاصه ماشینی:
"(26) نقش دعا اگرچه تعداد زیادی از ادعیهای که از پیامبر و امامان به دست ما رسیده است، بیان خودانگیخته احساسات قلبیآنان بوده، لکن ادعیه دیگری نیز وجود دارد که پدید آمدن آن اهداف واضح و روشنی مانند قرائت در برخی موقعیتهای خاص و یا انتقال این ادعیه به مؤمنان با تقوا، داشته است.
همانطور که امام زینالعابدین در رسالة الحقوق ـ که ترجمه آن به این کتاب ضمیمه شده ـ تأکید میکند، هر عالمی وظیفه دارد که علم خود را به دیگران منتقل کند و امامان در میان معاصرانشان چه شیعیان و چه اهلسنت، به عنوان مراجع بزرگ دین اسلام شناخته میشدند.
یکی از ادعیه شاهدی به دست میدهد که به کمک آن میتوان فهمید امام، نه خود، بلکه پیروانش را در نظر داشته است: در دعا برای والدین (دعای 24)، او بهگونهای سخن میگوید که گویی پدر و مادر او هنوز زنده هستند، اما این به سختی میتواند درست باشد، مگر آنکه فرض کنیم این دعا را در جوانی و قبل از حادثه کربلا پدید آورده است.
در اینجا ما با یکی از بزرگترین شخصیتهای معنوی و تابناک جهان اسلام مواجه هستیم که خشیت و خضوعی کامل در مقابل خیریت، رحمت و عظمت خداوند از خود نشان میدهد تا در مقابل خالق خود به هیچ و پوچبودن خویش اعتراف کند، آن هم با تعابیری که به شکلی شگفتانگیز برای کسی مانند زینالعابدین که پیروانش او را صاحب قداست بالایی میدانند، صریح است.
دعا به این فرمان خداوند پاسخ میدهد: «لا تقنطوا من رحمة الله إن الله یغفر الذنوب جمیعا»(سوره زمر، آیه 53) حدیثی در مورد امام زینالعابدین نقل شده که اشاره به آن خالی از لطف نیست، چرا که در تأکید بر رحمت و عفو خداوند کاملا به صحیفه شبیه است."