چکیده:
شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی به عنوان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر بزرگ شمال غرب به شمار می رود. این شهر در دهه های گذشته همگام با دیگر شهرهای ایران شاهد تغییرات وسیع و گسترده ای در ساختار بافت و کالبد سنتی خود بوده است . شناخت و تحلیل دقیق و واقعی تر از چگونگی تغییرات ایجاد شده در طراحی و برنامه ریزی های مرتبط با مسائل شهری در حال و آینده به خوبی می تواند به یاری متخصصان و مدیران شهری آمده و دستیابی به شهری سالم تر و پایدارتر را سهل تر سازد. لذا بررسی و مطالعه تصویرهای هوایی سال های مختلف در کنار سایر راهکارها به عنوان یکی از بهترین ابزارهای شناخت و تحلیل در این زمینه بشمار می روند. بر همین اساس مقاله حاضر با رویکردی توصیفی و در نهایت تحلیل گونه تلاش دارد تا تغییرات کالبدی شهر ارومیه را مورد مطالعه قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"خوشبختانه در برنامه جامعی که از سال ١٣٣٥ در کشور و در فاصله های زمانی ده ساله به اجرا درآمده است از تمامی نقاط کشور تصویرهای هوایی با کیفیت خوب تهیه شده است که با توجه به نرخ بالای تغییرات در اندازه و شکل کالبدی شهرها در چند دهه پیشین بخوبی می توانند در مستند سازی جهات و کیفیت رشد شهرها مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرند و براین اساس این امکان فراهم می گردد که با برنامه ریزی کاربری اراضی شهری و آمایش سرزمین به شکلی شایسته بتوان رشد شهری را برای سال های پیش رو در مناسب ترین جهت هدایت کرد (فیضی زاده و همکاران، ١٣٨٦، ص٧٥).
٤- یافته های تحقیق ٥-١ تغییرات جمعیتی شهر ارومیه براساس نخستین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور که در سال ١٣٣٥ انجام شد، شهر ارومیه به عنوان شهری کهن در شبکه شهری کشور و منطقه شمال غرب جمعیتی برابر با ٦٧٦٠٥ نفر را در خود جای داده بود و پس از آن نیز همگام و هماهنگ با نرخ رشد دیگر شهرهای بزرگ و مهم کشور افزایش جمعیت و در نتیجه آن افزایش ساختار کالبدی چشمگیری را تجربه کرد٢.
یکی از موارد بسیار مهم در زمینه مدیریت ، برنامه ریزی و عمران شهری در مقطع زمانی دوره مورد بحث این است که در اثر روند شتابان و روز افزون رشد و توسعه که با گسترش محدوده های شهری در زمین های کشاورزی و باغات حاشیه ای امکان پذیر شد، شاهد هستیم که به دلیل نبود برنامه جامع شهرسازی و وجود مالکیت های شخصی، از راه های سنتی که به عنوان معابر و راه های دسترسی به مزارع و روستاهای اطراف کاربری داشتند، به عنوان خیابان ها و محورهای ارتباطی در کالبد و هویت جدید شهری استفاده گردید."