چکیده:
تعدد اصحاب یک دعوا وقتی محقق می شود کـه یـا هـر کـدام از آنهـا مـدعی نفـع مسـتقلی در موضوع دادرسی باشد یا این که خواهانها و خواندگان متعدد با منافع مشترک دعوایی را مطـرح یا از آن دفاع کننـد. کـاربرد اصـطلاح «رای غیـر قابـل تجزیـه و تفکیـک» نـاظر بـه دعـوای بـین خواهانها و خواندگان دارای نفع مشترک است . «دعوای غیر قابل تجزیه و تفکیـک» از مصـادیق دعوای بین اشخاص با نفع مشترک است ، ولی این خصیصه فقط بـین خوانـدگان وجـود دارد و در این نوع دعوا باید همه خواندگان طرف دعوا قرار گیرند. ماده ٧٤ قانون آیـین دادرسـی مـدنی ناظر به «دعاوی غیر قابل تجزیه و تفکیک» است . در این مقاله به بررسی تطبیقی مفهوم و انواع دعاوی بـین اشـخاص مختلـف پرداختـه مـی شـود. وضعیت فعلی و مطلوب حقوق کشورمان درخصوص این موضوع نیز تشریح خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"در دعوای بین اشـخاص متعـدد ایـن سؤال مطرح می شود که ضرورت اجتماع خواهانها و خواندگان متعدد بـر چـه مبنـایی است ؟ به عبارت دیگر، این که در یک دعـوا خواهـانهـای متعـدد، دعـوایی بـا هـم اقامـه می کنند ویا این که دعوا علیه خواندگان متعدد اقامه می شود، ضـرورت تـوأم بـودن ایـن افراد بر چه مبنایی توجیه می شود؟ در قانون مذکور دو اصطلاح « هـم منشـأ بـودن» و «مرتبط بودن» دعاوی پیش بینی شده که باید بررسی شود آیا علاوه بر این که نـاظر بـه طرفین واحد است ، شامل فرض خواهانها و خوانـدگان متعـدد نیـز مـی شـود یـا خیـر؟ همچنین عبارت «رأی غیر قابل تجزیه و تفکیـک» بـه چـه معنـا اسـت ؟ ممکـن اسـت در توضیح این مفاهیم از شرایط و عبارتهای به کار رفته در دعاوی طاری استفاده شـود، ولی خود دعاوی طاری مورد بررسی قرار نمی گیرد.
تنها تفاوت این دو دعوا این است که در دعاوی دارای نفـع مشـترک، خواهـان مـی توانـد علیه بعضی از خواندگان دعوا را اقامه و علیه بعضی دیگر اقامه نکند (به طـور مثـال در دعوای مالک علیه یکی از غاصبین )؛ در حالی که در «دعوای غیر قابل تجزیـه و تفکیـک» (مثل دعوای مالک مبنـی بـر اثبـات حـق ارتفـاق علیـه مـالکین ملـک مجـاور) بایـد کلیـه اشخاصی که در موقعیت خوانده هستند، طرف دعوا قرار گرفته ، برخلاف دعـوای دارای نفع مشترک نمی توان دعوا را علیه بعضی از این اشخاص اقامه کرد و علیه بعضی دیگر اقامه نکرد؛ زیرا اگر اقامه این نوع دعوا علیه بعضـی از آنهـا پذیرفتـه شـود، در فـرض صدور حکم به نفع خواهان، با حقوق اشخاص دیگر کـه طـرف دعـوا قـرار نگرفتـه انـد، تعارض دارد و حقوق آن ها را بدون این که از خود دفاع کنند، تحت الشعاع قرار می دهد."