چکیده:
در مقاله حاضر با مروری بر مبانی و مفروضات “اقتصاد غیر رفتاری”(عقلانیت نامحدود، خودخواهی (تمایلات) نامحدود و کنترل نامحدود)، مدیریت مالی کلاسیک و نیز چارچوبهای حسابداری استاندارد که عموما بر پایه طبقه بندیهای انتزاعی منتج از اقتصاد غیر رفتاری شکل گرفته، به چارچوبهای کلی حسابگری ذهنی پرداخته شده است. در این بحث ابتدا ضمن به چالش کشیدن مفروضات اقتصاد غیر رفتاری و مدیریت مالی کلاسیک، مدلهای بدیل که نه بر پایه مفروضات انتزاعی، بلکه بر پایه واقعیتهای روانشناختی درون انسان که بازیگر اصلی(تصمیم گیرنده) صحنه اقتصادی و انتخابهای مالی میباشد، ارائه گردیده است. قابل ذکر است که مدلهای بدیل با الهام از مفاهیم روانشناسی به خصوص "روانشناسی ادراکی"، در گستره یک طیف شامل مدل "انسان اقتصادی"، مدل "انسان اداری" هربرت سایمون، مدل "قضاوتهای جانبدارانه" و بالاخره مدل "انسان اجتماعی" در انتهای طیف ارائه گردیده است. در ادامه به کارکردهای عملی حسابگری ذهنی اشاره شد و بالاخره با یک جمع بندی و نتیجه گیری به بحث پایان داده شده است
خلاصه ماشینی:
در حالیکه این دو نگرش، دو وضعیت افراطی و تفریطی از طیف تصمیم گیری در رابطه با مسائل مالی و طبقه بندیهای حسابداری در دفتر کل مجازی در ذهن افراد را تشکیل میدهد، مدلهای متعدد دیگری در پهنه این طیف و مبتنی بر خصوصیات روانشناختی انسانهای مختلف ارائه میشود و سعی میشود که شکاف بین تئوریهای کلاسیک مدیریت مالی که نشات گرفته از تئوری " انسان اقتصادی" است و بینش جدیدی که سعی دارد بر پایه واقعیت روان شناختی انسان، تصمیم گیریهای مالی افراد را توجیه و تبیین کند و اصطلاحا "حسابگری ذهنی4" نام گرفته است، را پر کند.
محققان دیگری نیز این تفاوت رفتاری را به این شرح توضیح داده اند : " حسابگری ذهنی چارچوبی فراهم میکند تا تصمیم گیرندگان بتوانند مجموعه ای از نقاط مرجع – در رابطه با سود و زیان – را برای هر حساب تهیه کنند، و سپس با استفاده از نظریه انتخاب تفاوت بین انواع حسابها را ارزیابی و در نهایت تصمیم بگیرند (گرین بلات وهان 2005 ) " در چارچوب تحلیل بالا، وقتی شخص فرضی پس از گم شدن بلیط اول، برای بار دوم اقدام به خرید بلیط دوم مینماید، مانده بدهکار حساب سرگرمیمعادل 20 دلار خواهد بود.
,(1999), Mental Accounting matters, journal of behavioral Decision making, 12,183-206 21) Thaler, R.
H. (1980), Towards a positive theory of consumer choice, Journal of Economic Behavior and Organization, 1, 39-60 22) Thaler, R.