چکیده:
هدف از این مقاله مطالعه کاهش واکه ای واکه .æ. در لهجه کرمانی است . کاهش واکه ای فرایندی است کـه در هجای بدون تکیه صورت میگیرد و طی آن واکه های بدون تکیه تغییر یافته و به سوی واکـه هـای دیگـر گرایش مییابند. به منظور بررسی کاهش این واکه در لهجه کرمانی، تعداد ٦ نفر گویشـور مـرد بـومی زبـان فارسی شرکت کرده اند که سه نفر از آنها گویشور بومی لهجه کرمانی و سه نفر دیگر گویشـور بـومی لهجـه معیار هستند. داده های این تحقیق شامل ٤ کلمه میباشد که با استفاده از میکروفون Shure و نرم افزار Praat در اتاق آکوستیک گروه زبان شناسی دانشگاه صنعتی شریف توسط گویشوران خوانده شده و ضبط شده انـد. سپس مقدار دیرش ، انرژی، فرکانس سازه هـای اول ، دوم و سـوم ، فرکـانس پایـه و مرکـز ثقـل طیفـی واکـه موردنظر اندازه گیری شده است . نتایج این تحقیق نشان میدهد که دیرش ، انرژی و فرکانس پایه این واکه در لهجه کرمانی کمتر از دیرش ، انرژی و فرکانس پایه آن در فارسی معیار است . همچنین ، نتایج بررسی فرکانس سازه های اول و دوم واکه موردنظر تائیدی است بر این ادعا که واکه .æ. در لهجه کرمانی گرایش به سـوی مرکز دارد؛ بنابراین ، این نوع کاهش واکه ای در لهجه کرمانی کاهش مرکزگرا نامیده میشود.
خلاصه ماشینی:
"٢- مفاهیم و متغیرها ٢-١- متغیرهای وابسته در این تحقیق متغیرهای وابسته ، دیرش واکه ، انرژی واکه ، مرکز ثقـل طیفـی واکـه ، فرکـانس سازه های اول ، دوم و سوم و فرکانس پایـۀ واکـه در لهجـۀ کرمـانی و لهجـۀ فارسـی معیـار هستند.
æ. در لهجۀ کرمانی و فارسی معیار ون برگم (١٩٩٥) کاهش واکه ای را در زبان هلندی بررسی کرده و معتقد است کـه یکـی از مشخصه های مهم کاهش واکه ، کاهش دیرش واکه میباشد.
٣-٢- فرکانس سازه های اول ، دوم و سوم نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان میدهد کـه مقـدار فرکـانس سـازه هـای اول و دوم در تلفظ فارسی معیار و تلفظ کرمانی تفاوت معنی داری دارد.
æ. در تلفظ معیار بیشتر از میانگین فرکانس سـازة اول آن در تلفـظ کرمـانی است و مقدار فرکانس سازة دوم این واکه در لهجۀ فارسـی معیـار بیشـتر از میـانگین آن در لهجۀ کرمانی میباشد.
æ. در لهجۀ کرمانی و فارسی معیار گو، موری و کاسویا٢٢ (٢٠٠٣) ثابت کرده اند که در زبـان چینـی مانـدارین ، کـاهش واکـه ای باعث کاهش فرکانس سازة اول واکۀ .
با توجه به سطح معنیداری به دست آمده میتـوان عنـوان کـرد کـه میـانگین فرکانس پایۀ واکه در لهجۀ کرمانی با میانگین آن در لهجـۀ معیـار دارای تفـاوت معنـیداری است .
شاخص های آماری فرکانس پایۀ واکه در لهجۀ کرمانی و لهجۀ فارسی معیار درجۀ معنیداری مقدار F درجۀ آزادی میانگین مجذورات 15611."