خلاصه ماشینی:
"مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران نوع حکومت، هرچند در قانون اساسی آمده است، لیکن موجودیت و مشروعیت آن مقدم بر تصویب قانون اساسی میباشد؛ زیرا پیش از آن با همهپرسی به تأیید امت و امام رسیده بود و محتوای قانون اساسی ناگزیر باید ساختارهای این حکومت را تبیین کند.
نظریة حق بودن رأی و شرکت در انتخابات بر اساس این دیدگاه، اگر حاکمیت مردم ماحصل جمع سهام حاکمیت هر شهروند باشد، صاحب سهم حاکمیت، یعنی شهروند، حق دارد که در سازماندهی حکومت و صورتبندی اقتدار عالی سیاسی همکاری و مشارکت کند.
سواد و سلامت جسمی: برای داوطلبان نمایندگی مجلس در جمهوری اسلامی، داشتن کارشناسی ارشد یا معادل آن، و سلامت جسم در حد برخورداری از نعمت شنوایی، بینایی و گویایی است، در بعضی از نظامهای انتخاباتی به این شرایط اشاره نشده است؛ ولی از نظر عقلی این شرایط از کمترین لوازم تصدی نمایندگی است و بدون آنها انجام دادن وظایف نمایندگی با سختی همراه است.
این اختلافها بهدلیل تفاوت معیارها و ارزشهای دینی، اخلاقی و عرفی جامعه ایران با جوامع غربی است؛ برای مثال، همکاری با رژیم طاغوت از نظر آنان ارزش بهشمار میآید یا ارتداد بههیچوجه موضوعیت ندارد و حتی برخی مصادیق فساد در جمهوری اسلامی، در جوامع غربی فساد و تجاهر به فسق بهشمار نمیآید و بهطورکلی، معیار تعریف اخلاق، حسن شهرت و سوءشهرت در جامعة ایران با جوامع غربی متفاوت است و بههمیندلیل در نظامهای غربی گاه افرادی با سوابق بسیار ناپسند بهعنوان نمایندة مجالس انتخاب میشوند."