چکیده:
انسان یک موجود اجتماعی است.او نیازمند برقراری رابطه با دیگران است.سخنوری یکی از نیازهای اساسی اوست.آنچه که بر زبان انسان جاری می شود کلام نامیده می شود .سیر تولید وارسال ودریافت کلام درقالب ارتباط،مورد بررسی قرار می گیرد .هدف ارتباط کلامی اقناع مخاطب کلام است.اقناع به شیوه های گوناگونی انجام می پذیرد .یکی از شیوه های اقناع ،بهره گیری از قالب های گوناگون کلامی است .قالب پرسش وپاسخ به همراه هشدار از آینده ناگوار یکی از این قالب ها است.قرآن کریم هم که مجموعه ای از پیام های الهی در قالب آیات و سور برقلب پیامبر نازل شده است از قالب های گوناگون کلامی برای اقناع مخاطبان خود بهره می برد.قرآن کریم برای اقناع مخاطبان خود از قالب پرسش های شرطی برای وادارکردن آنها به تفکر و تعقل نسبت به آینده ناگوار و ترساندن آنها از پیشامدهای غیر قابل پیشگیری ،استفاده نموده است و نوعی پرسش را مطرح ساخته تا مخاطبان به تفکر فروروند و به اصول اساسی اسلام روی آورده وپایبند آنهاشوند .این نوشتار به بررسی این نوع از پرسش ها و موضوعات مطرح در آنها پرداخته و آنها را دسته بندی نموده است.
خلاصه ماشینی:
"آیات 40تا48 سوره انعام سه بار سه پرسش شرطی را بیان کرده است ابتدا این آیات ذکر می شود «قل أرأیتکم إن أتاکم عذاب الله أو أتتکم الساعة أغیر الله تدعون إن کنتم صادقین *بل إیاه تدعون فیکشف ما تدعون إلیه إن شاء وتنسون ما تشرکون * ولقد أرسلنآ إلی أمم من قبلک فأخذناهم بالبأساء والضراء لعلهم یتضرعون * فلولا إذ جاءهم بأسنا تضرعوا ولکن قست قلوبهم وزین لهم الشیطان ما کانوا یعملون* فلما نسوا ما ذکروا به فتحنا علیهم أبواب کل شیء حتی إذا فرحوا بما أوتوا أخذناهم بغتة فإذا هم مبلسون * فقطع دابر القوم الذین ظلموا والحمد لله رب العالمین * قل أرأیتم إن أخذ الله سمعکم وأبصارکم وختم علی قلوبکم من إله غیر الله یأتیکم به انظر کیف نصرف الآیات ثم هم یصدفون*قل أرأیتکم إن أتاکم عذاب الله بغتة أو جهرة هل یهلک إلا القوم الظالمون*وما نرسل المرسلین إلا مبشرین ومنذرین فمن آمن وأصلح فلا خوف علیهم ولا هم یحزنون»( انعام /40-48 ) آیه ی چهلم این سوره پرسشی را در باره معبودهای خیالی طرح می کند« معبودهای خیالی در هنگام بروزحوادث فراموش می شوند » (زمخشری ،1407)پرسش این آیه برای بیدار کردن فطرت به خواب رفته انسان است «یکی از شیوه های تبلیغ وتربیت ،پرسش از مخاطب است » (قرائتی ،1387) ."