چکیده:
فساد اداری عبارت از استفادۀ غیرقانونی از اختیارات اداری و دولتی برای تأمین منافع شخصی است. این فساد شکلهای گوناگونی داشته که اختلاس، ارتشا و سوءاستفاده از اموال و امکانات دولتی نمونههای شناختهشدهای از آن است. از آنجا که مهمترین سرمایۀ سیاسی حکومتها اعتماد مردم به حاکمان است و انواع فساد، خصوصا فساد اداری، این اعتماد را خدشهدار میکند، مقابله با فساد در عرصۀ اداری ضرورتی انکارناپذیر است. شیوع ارتکاب این فساد در سطح ملی و بینالمللی، جامعۀ جهانی را بر آن داشته تا اقداماتی هماهنگ برای مقابله با آن طراحی کند. از جملۀ این اقدامات، تصویب اسناد بینالمللی مبارزه با فساد، از جمله کنوانسیون مریدا است که جامعترین سند بینالمللی در زمینۀ مبارزه با فساد است. بهمنظور بررسی جایگاه سیاست جنایی اسلام در قبال فساد اداری، در مقایسه با سیاست جنایی غرب، که در موازین بینالمللی تجلی یافته، و نیز برای کشف نقاط اشتراک و افتراق آنها، مقررات اسلامی و موازین بینالمللی در این خصوص، به روش تبیینی ـ توصیفی و مقایسهای بررسی شده و راههای مختلف مبارزه با این پدیده، از جمله پاسخهای کنشی یا پیشگیرانه (پیشگیری اجتماعی و وضعی) و پاسخهای واکنشی یا کیفری ارائه شده است.
Administrative corruption means illegal use of administrative and governmental
authorities for personal interests. This kind of corruption has various forms that
misappropriation, bribery and misuse of governmental properties are known
examples. Since the most important political capital of governments is peoples trust
in governors and corruption types, specialy administrative corruption hurts it,
fighting against corruption in administrative area is an undeniable necessity.
Spreading this corruption in national and international level made world society plan
compatible actions to fight against it. Among these actions is adopting international
documents of fight against corruption, including Merida convention which is the
most comprehensive document in this area. In order to study the position of Islamic
criminal policy against administrative corruption, in comparison with conventional
criminal policy, which is an international standards and also for discovering their
common and distinct points, Islamic rules and international standards have been
studied in their connection in descriptive- explanatory and comparative method and
various ways to fight against the phenomenon have been provided, including
preventive (social and situational prevention) responses and criminal or reactional
responses.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه حفظ سلامت درونی افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، صرف توجـه به کنترل بیرونی و بی توجهی به اهمیت کنترل درونی ، موجب ناکارآمـدی جنـایی مـی شـود، زیـرا کنترل درونی بیان گر حاکمیت اخلاق بر روح و روان و رفتار فرد است و در صورتی کـه ارزش هـای اخلاقی مورد توجه و تأکید قرار گیرد، پیش گیری وضعی نیز بـه رسـالت خـود کـه همـان کنتـرل بیرونی و از بین بردن موقعیت ها و فرصت های ارتکاب جرم است ، خواهد پرداخت (همان : ٤٩).
به منظور مبارزة همه جانبه با فساد اداری علاوه بر اقدامات سرکوب گرانـه کـه حـاکی از اتخـاذ سیاست جنایی واکنشی است باید اقداماتی ازقبیل اتخـاذ سیاسـت هـای کلیـدی و داشـتن برنامـة همه جانبه و عمومی ، به منظور مطالعه و پیش گیری از فساد اداری ، تشـکیل نهادهـای مسـتقل کـه مسئولیت انجام فعالیت های تبلیغی ، آموزشی و پیگیری اصـلاحات سـاختاری در سـازمان هـا را در جهت کاهش امکان فساد و افزایش شفافیت کارکردی و عملکردی در بخـش عمـومی را عهـده دار باشند، انجام نظارت های قانونی برای فراهم آوردن توان لازم جهت کنترل بیشتر مقام های اجرایـی ، ایجاد خطوط ارتباطی و حمایت از مخبران ، انتخاب قضـات سـالم ، پاسـخگویی و نظـارت مـدنی و توجه به احیا و آموزش ارزش های اخلاقی که حاکی از اتخـاذ سیاسـت جنـایی پیشـگیرانه اسـت ، صورت پذیرد."