چکیده:
وجود لندفرمهای یخچالی و مجاور یخچالی در ارتفاعات قلاجه حاکی از تغییرات اقلیمی و تغییرات مرزهای مورفوژنیک است. مسألهی اصلی این پژوهش شناسایی قلمروهای سرد یخچالی و مجاور یخچالی و برآورد ارتفاع خط برفمرز در زاگرس چینخورده با توجه به فقدان مطالعه در زاگرس چینخورده است. بنابراین هدف مطالعه شناسایی شواهد و اثبات حاکمیت وجود قلمرو مورفوژنز یخچالی و تعیین برفمرز آخرین دورهی یخچالی در ارتفاعات قلاجه است. نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای IRS و دادههای اقلیمی دما و بارش ماهانه، ابزارها و دادههای اصلی تحقیق هستند. با استفاده از تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای متعدد میدانی، موقعیت سیرکهای منطقه شناسایی شده و به بازسازی خط تعادل برف و یخ گذشته (ELA) اقدام گردید. از روش ارتفاع کف سیرک پورتر و روش رایت برای برآورد حد برفمرز آخرین دورهی یخچالی وورم و حال حاضر استفاده شد. از آزمون توان دوم کی (پیرسون) برای محاسبهی رابطه بین گسترش و پراکنش سیرکها با جهات ناهمواریها استفاده گردید. برفمرز دورهی وورم با استفاده از مدل پورتر در ارتفاع 2019 متری و از روش رایت در ارتفاع 2015 متری به دست آمد. همچنین خط تعادل آب و یخ در دامنههای شمالی و جنوبی به ترتیب در ارتفاع 2033 و 2075 متر بهدست آمد و ELAمنطقه برابر با 42 متر است. نتایج آزمون توان دوم کی نشان داد که بین شکلگیری سیرکهای موجود در منطقه با جهات جغرافیایی و جهات ناهمواریها ارتباط معناداری وجود دارد و سیرکهای منطقه در دامنههای شمالی گسترش بیشتری داشتهاند. بطوریکه 7/66 درصد از سیرکهای منطقه در دامنههای شمالی و 3/33 درصد سیرکها در دامنههای جنوبی شکل گرفتهاند. مقایسهی نتایج بهدست آمده از مدلهای اقلیمی و شواهد ژئومورفولوژیکی آخرین دورهی یخچالی، اثباتکنندهی حاکمیت قلمرو یخچالی از ارتفاع 2000 متری به بالا در ارتفاعات قلاجه است.