چکیده:
در تحقیق حاضر، تغییرهای اقلیمی (دما و بارش) را در کل محدودة ایران بررسی و ارزیابی کردهایم. به همین منظور، به محاسبه و تحلیل میانگین بارش، میانگین دما و حداکثر و حداقل دما پرداختهایم. ایستگاههای مورد مطالعه برمبنای طول دورة آماری و درستی دادههای آماری از چهل ایستگاه در دوره زمانی 1966- 2005 بهطول چهل سال است. برای انجام تحلیلها از روش بررسی آزمون آماری- گرافیکی من کندال و میانگین متحرک پنجساله استفاده کردهایم. نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد زمان شروع بیشتر تغییرها، ناگهانی و ازنوع روند و نوسان است. در بیشتر ایستگاهها، در متغیرهای دما یعنی میانگین دما، حداکثر و حداقل دما، روند مثبت و بارش، روند منفی را نشان میدهد. در منطقههای جنوبی کشور، روند منفی بارش در ماههای گرم سال، یعنی می تا سپتامبر بهوضوح دیده میشود و روند مثبت دماها در ماههای مختلف در منطقههای گوناگون ایران پراکنده شده است؛ همچنین زمان و نوع تغییرها در متغیرهای دما و بارش حاکی از تغییرهای ناگهانی افزایشی و کاهشی است. در متغیرهای حداقل و حداکثر دما در ماههای مختلف سال، تغییرهای ناگهانی افزایشی بهوضوح دیده میشود. در جنوب کشور، تغییرهای ناگهانی کاهشی بارش بیشترین گسترش را دارد.
خلاصه ماشینی:
"در منطقه های جنوبی کشور، روند منفی بارش در ماه های گرم سال ، یعنی می تا سپتامبر به وضوح دیده میشود و روند مثبت دماها در ماه های مختلف در منطقه های گوناگون ایران پراکنده شده است ؛ همچنین زمان و نوع تغییرها در متغیرهای دما و بارش حاکی از تغییرهای ناگهانی افزایشی و کاهشی است .
پژوهش های انجام شده نشان میدهد هر ساله ، تـراز آب اقیـانوس هـا بـر اثـر آب شـدن یخچال ها (به سبب افزایش درجۀ حرارت ) درحال افـزایش اسـت و حتـی اگـر مصـرف تمـام سوخت های فسیلی نیز قطع شود، تغییر اقلیم بر اثر افزایش تراز آب اقیانوس اتفاق خواهد افتاد (٢٠٠٢ ,Demirj &Turkesh ).
روند منفی حداقل دماها در همۀ نقاط به صورت لکه هایی پراکنده شده است ؛ اما روند مثبت در جنوب غرب و جنوب شرق دیده میشود.
در دسامبر: مقدار روندهای میانگین دما کاهش چشمگیری مییابد؛ به طوری که فقط در شمال شرق و جنوب غرب روند مثبت وجود دارد و روند منفی فقط در جنوب شرق به صورت محدود دیده میشود.
در این ماه ، روند مثبت حداقل دماها از روند منفی بیشتر است و گسترش این روند در شمال شرق و جنوب غرب کشور دیده میشود.
محاسبه های مکانی روندها نشان میدهد از این نظر، نظام یکسانی در کشور وجود ندارد؛ ولی بیشترین مساحتی که در سطح کشور در دما و بارش مشاهده میشود، وضع بدون روند است و فقط بخش های اندکی از کشور روند مثبت و یا منفی دارد."