چکیده:
از دهه 1980 به بعد توسعه پایدار به عنوان مفهوم اصلی و بنیادی در راهبرد حفاظت جهانی سازمان ملل و در گزارش برانت لند قرار گرفت. توسعه شهری پایدار نیز اهمیت بسزایی را در دل مفهوم توسعه پایدار دارد. شهرنشینی شتابان، هم زمان با ظهور و تکامل سرمایه داری در ایران، انباشت سرمایه، تمرکز فضایی ابزار تولید بیشتر در شهرها انجام شد که نتیجه ای جز توسعه ناپایدار شهری در برنداشت. از این رو هدف اصلی این پژوهش، تحلیل کیفیت پایداری توسعه ی نواحی شهر ابهر می باشد. روش شناسی تحقیق، رویکرد کمی ـ تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی، و از روش ELECTRE برای رتبه بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص توسعه پایدار استفاده گردید. در جهت تحلیل کیفیت پایداری توسعه نواحی شهر ابهر، با بررسی ادبیات تحقیق و همچنین مطالعات اکتشافی در سطح نواحی شهر، در نهایت با توجه به موجودیت داده ها و اطلاعات در رابطه با نواحی چهارگانه شهر، 20 شاخص در در سطح نواحی شهر ابهر مورد بررسی قرار گرفت. یافته های حاصل از تحقیق بیانگر تفاوت نواحی چهارگانه شهر ابهر از لحاظ شاخص های پایداری توسعه شهری می باشد. به طوریکه ناحیه 2 رتبه یک را در بین نواحی کسب کرد و به ترتیب نواحی 1، 4 و 3 در مرتبهی بعدی از لحاظ شاخص های مورد مطالعه می باشد. به طور کلی میتوان این نکته را ذکر کرد که در شهر ابهر نابرابری به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه پایدار بین نواحی چهارگانه زیاد بوده و توزیع و پراکندگی بین نواحی در تمامی شاخصها وجود دارد. بنابرین نیاز به برنامه ریزی مطلوب تر در جهت دستیابی به توسعه پایدار در نواحی چهارگانه شهر، ضروری میباشد.
خلاصه ماشینی:
"به نظر میرسد نکات کلیدیی وجود دارد که بایستی در تعریف پایداری شهری مورد توجه قرار گیرد، شامل : ١ـ تأکید بر روی فرآیند و نه نتیجه ، ٢ـ تأکید بر زمینه های جغرافیایی، ابعاد مکانی و دانش بومی به جای تأکید بر توصیه ها و پیشنهادات جهان شمول ، ٣ـ تأکید بر وابستگی بین فضاها و مکانهای مختلف و هم چنین وابستگی در یک مکان در طول زمان ، ٤ـ تأکید بر جریانها، ارتباطات و انعطاف پذیری در فضای جغرافیایی به جای تأکید بر نتایج قطعی و از پیش تعیین شده ، ٥ـ تأکید بر ظرفیت سازی محلی برای مدیریت پیامدهای ناخواسته و نامطلوب ناشی از شوکها و تغییرات محیط جهانی، ٦ـ پایداری شهری بخشی جداناشدنی از پایداری جهانی است که درصدد آزمون شهرنشینی در درون فرآیندهای پویا و پیچیده ی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اکولوژیکی تولید کننده رشد شهری به گونه ای ناپایدار است (٢٠٠٠:١٢ ,National Science Foundation).
جدول ١- شاخص های پایداری مورد استفاده در این پژوهش کد شاخص معرف 1 اقتصادی ـ اتا نرخ بیکاری 2 بار تکفل 3 نرخ واقعی فعالیت 4 درصد جمعیت شاغل زن 5 سرانه فضای آموزشی 6 نرخ باسوادی 7 جمعی نرخ بی سوادی زنان 8 سرانه کاربری فرهنگی 9 سرانه کاربری بهداشتی – درمانی 10 سرانه فضای ورزشی 11 بعد خانوار 12 نوع مصالح ساختمانی 13 کیفیت ابنیه ١٤ کالبدی قدمت بنا 15 سرانه کاربری مسکونی 16 متوسط تعداد خانوار در واحد مسکونی 17 سرانه آب شیرین قابل دسترس 18 سرانه فضای سبز زیست محیطی 19 سرانه تولید زباله 20 درصد خانوار دارای گاز شهری محدوده مورد مطالعه : محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شهر ابهر و نواحی چهارگانه شهر ابهر است ."