چکیده:
یکی از موضوعهای اساسی دنیای مدرن، مسئلهی هویت است که در این مطالعه به بررسی این مسئله در داستانهای کودک پرداخته شده است. در این پژوهش با رویکردی غیرپیدایشی، مولفههای هویت ملی در داستانهای یادشده، بررسی شده است. همچنین چگونگی توجه نویسندگان داستانهای کودک به شکلدهی هویت ادبیات کودک ایران، مورد پژوهش قرار گرفته است. بهمنظور دادهکاوی، پژوهشگر از روش تحلیل محتوای قیاسی مایرینگ و تحلیل تاملی و برای دادهیابی از روش اسنادی بهره گرفته است. پژوهشگر، خود، ابزار پژوهش بوده است. نمونه از نوع هدفمند بوده که ده داستان را شامل میشود که مربوط به دو مجموعهی "قصههای شیرین مغزدار" اثر علی اصغر سیدآبادی و " قصه بازی شادی" اثر مرتضی خسرونژاد است. نتایج نشان داد که در این داستانها، مولفههای هویت ملی وجود دارد که بسامد آن در داستانهای سیدآبادی از خسرونژاد، بیشتر است. از طرفی، تنوع و گسترهی توجه به گفتگوهای سهگانه در شکلدهی به هویت ادبیات کودک، در آثار خسرونژاد بیشتر از سیدآبادی بوده است.
خلاصه ماشینی:
"شمشیری (١٣٨٧) مؤلفه های هویت ملی را در سه رکن میبینـد کـه بـه شـرح زیـر است : نام مؤلفه ملاکهای مؤلفه رکن ایرانی (ملیت ) ارزش ها و هنجارهای ملی مانند روحیه ی جوان مردی و مهمان نوازی؛ میـراث فرهنگی مانند آثار و بناهای ملی، هنرهای سنتی و صنایع بومی؛ اسطوره هـای ملی مانند رستم و آرش کمانگیر؛ نمادهای ملی ماننـد پـرچم و سـرود ملـی؛ ویژگیهای جغرافیایی و مرز و بومی مانند مرزهای کشور؛ خرده فرهنگ هـای قومی مانند گویش ها و لهجه ها؛ افتخارهای ملی مانند اندیشمندان و قهرمانـان ورزشی ملی رکن اسلامی جنبه ی سیاسی مانند گونه ی نظام حکومتی و قـانون اساسـی؛ جنبـه ی دینـی مانند باورها، عقیده ها، مناسک ، شخص ها و آیین های مذهبی رکن تجدد فرهنگ و اندیشه هایی که در ارتباطات فرهنگی به ویژه از غرب در دو سده ی اخیر وارد شده است ، مانند مشروطه ، آزادی و دموکراسی در این پژوهش ، با توجه به عنصر جامعیت ، ایـن مؤلفـه هـا در نظـر اسـت .
در اثر خسرونژاد، به نام قصه بازیشادی که مجموعه ای ده داستانی اسـت ، در هشـت داستان ، از گونه های متفاوت ادبیات شفاهی مثل افسانه های عامیانه ، ترانه هـا، مثـل هـا و ضرب المثل ها الهام گرفته شده است که نشان از توجه این نویسـنده بـه نقـش پیونـد بـا نویسندگان گذشته در شکل دهی به هویت کنونی ادبیـات کـودک دارد."