چکیده:
سیاست خارجی ترکیه پس از روی کار آمدن اسلام گرایان در سال 2002، مباحث مختلفی را در محافل دانشگاهی و سیاسی ایجاد کرده است. فعال شدن ترکیه در خاورمیانه در سال های اخیر باعث شده برخی از تحلیل گران، چرخش در نگرش ترکیه در مورد موضوعات منطقه را ناشی از گرایشات تاریخی و مذهبی حزب حاکم عدالت و توسعه و رویگردانی این حزب از گفتمان ملی گرا و غرب گرای کمالیسم ارزیابی و برخی دیگر از تحلیل گران نیز، آن را ناشی از ملاحظات امنیتی ترکیه در سال های پس از پس از حمله آمریکا به عراق تلقی کنند. سوال اصلی مقاله حاضر این است که مهمترین عامل چرخش سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه پس از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه چیست؟ در پاسخ به این سوال، نویسندگان مقاله، ضمن بررسی دیدگاه های مختلف درباره سیاست خارجی جدید ترکیه، راهبرد کلان آمریکا پس از یازده سپتامبر در منطقه را به عنوان عاملی تعیین کننده در این تغییر نگرش، ارزیابی می کنند. به نظر می رسد ترکیه پس از حملات یازده سپتامبر با آگاهی از روند تغییرات ساختاری در محیط ژئواستراتژیک خاورمیانه تلاش کرده است تا از طریق همراهی با راهبرد کلان ایالات متحده آمریکا، به عنوان اصلی ترین کنشگر فرامنطقه ای، در نظم نوین خاورمیانه جایگاه مناسبی به دست آورد.
Turkey's foreign policy، after Islamists’ coming over in 2002، has created several discussions in academic and political circles. Turkey’s active policy in Middle East in recent years caused some analysts evaluate this Turkey’s attitude change on regional issues as due to Justice and Development Party’s historical and religious tendencies and its evading from Kemalism west-oriented nationalistic discourse and others argue these changes as due to Turkey’s security considerations after America’s invasion to Iraq. The main question in this study is that what is the most important factor in Turkey’s foreign policy change after Justice and Development Party’ coming over? In response to this question، authors of this paper review different views about Turkey's new foreign policy and as well evaluate America's Grand Strategy for Middle East after September 11 as the decisive factor in this attitude change. It seems after September 11، with knowledge of constructive changes in geo-strategic space of Middle East، Turkey has tried،through accompaning with America’s grand stategy، to get an appropriate position as the main supraregional actor in Middle East’s new order.