چکیده:
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش منابع درونی در گونهشناسی هویت دانشگاهی بود. مؤلفههای اجتماعات رشتهای، ساختار اجتماعی محیط آموزشی، گروههای مرجع و محیط فیزیکی، به عنوان منابع درونی هویتیابی دانشگاهی و گونههای هویتی مشروعیتبخش، مقاومت و برنامهدار، برگرفته از سنخشناسی هویتی کاستلز، مبنای گونهشناسی هویت دانشگاهی قرار گرفتهاند. روش:این پژوهش به صورت پیمایشی بر روی نمونهای شامل 346 دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان انجام شد که به روش نمونهگیری طبقهای غیر متناسب انتخاب شده بودند. یافتهها: طبق نتایج پژوهش، منابع هویتیابی درونی همچون: اجتماعات رشتهای، ساختار اجتماعی محیط آموزشی، گروههای مرجع و محیط فیزیکی، بیشترین تأثیر را بر هویت مشروعیتبخش و کمترین تأثیر را بر هویت مقاومت دارند و هویت برنامهدار از این لحاظ در حد وسط قرار دارد. نتیجهگیری: از آنجا که تحقق دانشگاه اسلامی، در وهلۀ اول در گرو نقادی سنت فرهنگی دانشگاه است و این مهم با بسط هویتهای برنامهدار که با نگاهی نقادانه به دنبال ایجاد تغییرات مثبت است محقق میشود، پس توانمندسازی دانشجویان و ایجاد بسترهای مناسب برای توسعۀ هویتهای برنامهدار ضرورت دارد.
خلاصه ماشینی:
"شاخص ترکیبی سه گونه هویتی نیز مؤید نتایج مذکور است بنابر این ، میتوان گفت به ترتیب هویت مشروعیت بخش ، برنامه دار و مقاومت ، در میان پاسخگویان بیشترین فراوانی را دارد.
به طور خلاصه ، اکثر پاسخگویان تأثیرپذیری زیادی از منابع درونی نشان دادهاند و نیز ترکیبی از انواع هویت را میتوان در میان آنها مشاهده کرد که در این بین ، وزن و اهمیت هویت مشروعیت بخش نسبت به هویت مقاومت و برنامه دار بیشتر است .
در واقع ؛ منابع درونی هویت یابی در درون دانشگاه، همچون: اجتماعات رشته ای، ساختار اجتماعی محیط آموزشی، گروههای مرجع و محیط فیزیکی ، بر اساس اهداف نظام آموزش عالی حاملان ارزشها و هنجارهای کلی و نهادی هستند و دانشجویان بر اساس میزان رابطه و تأثیرپذیری از این منابع ، هویت خاصی را کسب میکنند.
حال سؤال این است که از آنجا که یکی از کارکردهای دانشگاه، هویتمند کردن انسان دانشگاهی است ، با توجه به نتایج این پژوهش در فضای علمی و آکادمیک باید به کدام نوع هویت توجه کرد؟ به عبارت صحیح تر باید شرایط برساخته شدن کدام نوع هویت را ایجاد کرد؟ با توجه به اهداف انقلاب فرهنگی در تحقق دانشگاه اسلامی و نیز با توجه به آنچه در مورد هویت برنامه دار گفته شد، به نظر میرسد تلاش برای بسط چنین هویتی میتواند در تحقق اهداف علمی و دینی دانشگاه اسلامی مفید باشد؛ زیرا هویت برنامه دار نه به صورت منفعلانه آنچه هست را میپذیرد(همچون هویت مشروعیت بخش ) و نه به صورت منفعلانه در برابر آنچه هست مقاومت میکند(همچون هویت مقاومت )، بلکه برای ایجاد تغییرات مثبت از امکانات موجود استفاده میکند."