چکیده:
سنگ گچ از گروه مصالح ساختمانی کلسیمدار و سنگی رسوبی و دارای سختی ۲ است. در طبیعت به علت میل ترکیبی شدیدی که دارد به طور خالص یافت نمیشود، به طوری که بیشتر به صورت ترکیب با کربن یا اکسیدهای آهن یافت میشود. البته بیشتر سنگ گچها با آهک و خاک رس مخلوطاند. سولفات کلسیم در طبیعت به صورت ژیپس (CaSO4.2H2O) یافت میشود. نظر به اینکه ژیپس در سطح زمین پایدار است، میتواند حالت رخنمون داشته باشد. این کانیها در حوضههای بسته و باز که میزان تبخیر آنها زیاد است تشکیل میشوند. حوضههای درونقارهای که در مراحل اولیه تشکیل میشوند محیط مناسبی برای تشکیل رسوبات تبخیری از جمله ژیپس و هالیت هستند. در حاشیة حوضههای باز که میزان تبخیر آنها زیاد است ژیپس تشکیل میشود. از حرارت دادن ژیپس، پودر گچ حاصل میشود که مصارف متعددی در کارهای ساختمانی، کشاورزی، صنعتی، پزشکی و ... دارد
خلاصه ماشینی:
"بحث سنگ گچ مادة معدنی متبلوری است که بهطور عمده از ژیپس و ناخالصیهای معدنی دیگر تشکیل شده و دست کم هفتاد درصد وزنش را سولفات کلسیم به همراه دو مولکول آب (CaSO4.
اگر با افزایش حرارت به دمای حدود ◦ C ۳۰۰ دست پیدا کنیم، سنگ گچ به CaSO4 تبدیل میشود که میل ترکیبی بسیار زیادی با آب دارد.
سنگ گچ در دمای C ◦ ۸۰۰ طبق فرمولهای زیر تجزیه میشود: همانگونه که مشاهده میشود، از حرارت دادن بیش از حد سنگ گچ، آهک (CaO) به وجود میآید.
انواع گچ گچها را میتوان با توجه به نوع پخت آنها و همچنین دمای پخت، که در کیفیت فنی گچ مؤثر است، به ترتیب زیر تقسیمبندی کرد: ( گچ بتا (استاکو): از پخت گچ در دمای پایین با از دست دادن قسمتی از آب تبلور به وجود میآید.
( گچ پرداخت: گچی است که برای روکش کردن نمای سطوح و سایر کارهای بنایی استفاده میشود.
( گچ صنعتی: به طور کلی گچی است با ساختمان مولکولی نیمه هیدراته با خواص فیزیکی مشخص که در پزشکی و قالبسازی و صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد و برحسب پخت معمولا مقداری گچ خام به صورت (CaSO4.
شکل ۴: مجسمة گچی ( گچ بسیار سخت: این نوع گچ دارای آب یا اسید نیست و برای تهیة آن دمای ◦ c ۹۰۰ تا ◦ c ۱۰۵۰ نیاز است.
در طبیعت به علت میل ترکیبی شدیدی که دارد به طور خالص یافت نمیشود، به طوری که بیشتر به صورت ترکیب با کربن یا اکسیدهای آهن یافت میشود شکل ۳: گچبری سنگ گچ مرمری، که به آن آلوبوستر نیز میگویند."