چکیده:
شهرها نقش مهمی را در توزیع جمعیت و توسعه اقتصادی ایفا می کنند. سیاست هایی که سیستم های شهری را تغییر می دهند، می توانند الگوی جدیدی جهت توسعه اقتصادی فضا خلق کنند. با توجه به نقش مهم شهرها در توسعه کشور، قرار گرفتن شهرها به عنوان ابزاری در دست سیاستمدارن، از مسایل عمده و دلیل اصلی پرداختن به موضوع نخست شهری بوده است. در این مقاله به نخست شهری در ایران با توجه به شاخص های موجود نخست شهری در جهان در سال 1385 پرداخته شده است. وضعیت نخست شهری در ایران به همراه سلسله مراتب شهری در 50 سال اخیر مورد بررسی، تطبیق و مقایسه قرار گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی- تحلیلی می باشد. اهداف عمده تحقیق عبارت است از : بررسی میزان نخست شهری در سال1385، مقایسه نخست شهری در سال 1385 و سلسله مراتب شهری ایران از سال 1335 تا 1385، تعیین عوامل تاثیرگذار بر نگرش نخست شهری در ایران. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که پدیده نخست شهری در ایران بیش از اینکه نتیجه انباشتگی سرمایه و صنعت (کشورهای صنعتی) باشد، نتیجه انباشتگی سیاسی و خصوصیات جغرافیایی (سرزمین) می باشد.
Cities are playing important role in population distribution and economic development. Policies which change urban system can create new pattern for economic development of space. According to the important role of city development، the main cause of attention to primacy city subject is placing the cities as instrument in hand of statements. In this paper the primary city in Iran، with urban hierarchical pattern is considered and investigated and finally compared with the year 1385. The method used in this research was descriptive analytic. The main goals were: 1) studying primary city measures in 1385، 2) Comparing primary city in 1385 urban hierarchical pattern in a half century from 1335 to 1385، 3) Determining effective factors on primacy city phenomena in Iran.
Findings indicate that the primacy city in Iran، is a result of industry and capital agglomeration، due to political agglomeration and geographical characteristic (territory).