چکیده:
هیچ گروهی از افراد بدون تعارض نیست و تعارض جزء ماهیت هستی جوامع انسانی
است. چون تعارض میتواند برای سلامت اجتماع ما مفید باشد باید با دیدی مثبت به
تعارض نگاه کنیم، اگر بتوانیم تعارض را مدیریت کنیم، بیشتر میتوانیم از آن بهرهمند گردیم.
تعارض میتواند کارکردی یا غیرکارکردی و تصادفی یا مزمن (طولانی) باشد. در کل
تعارض غیرکارکردی و مزمن نامطلوب و تعارض کارکردی و تصادفی مطلوب است.
در این مقاله با بهرهگیری از شواهد تاریخی، انواع تعارض مورد بحث قرار گرفته است.
نویسنده در ادامه مقاله به ذکر علل تعارض میپردازد و برای آن سه دلیل عمده برمیشمارد:
1ـ تفاوت در اهداف 2ـ وابستگی درونی فعالیتها و 3ـ ادراکات که خود به ادراکات مختلف از
موقعیت گروه و تفاوت در ادراکات زمان تقسیم میشود.
در بخش بعدی مقاله با بایدها و نبایدهای تعارض آشنا میشویم و سپس مدل سلام
(S-A-L-A-M) که مخفف حروف انگلیسی مطابق واژههای اسلامی است، توضیح داده
میشود.
در بخش پایانی مقاله فرمول "S-N-T" مطرح میشود که به عنوان راههایی برای کارکردی
و تصادفی کردن تعارض و پرهیز از تعارض غیرکارکردی و مزمن پیشنهاد میشود. این فرمول
نماینده و نمایانگر کلمات «شورا»، «نصیحت» و «تعاون» است.
خلاصه ماشینی:
"مدیریت تعارض مسلمانان درپی تشکیل جامعه نمونه اسلامی هستند اما یکی از موانع رسیدن به این هدف این است که ما تمایل داریم با دیگران متفاوت و مخالف باشیم؛ با آنها بحث و مشاجره کنیم و حتی بعضی مواقع در این فرایند، روابط خودمان را قطع میکنیم و یا از گروه خارج میشویم.
برای همین مسأله چندین سؤال مطرح شد؛ مثلا اینکه آیا جانشین از انصار باشد یا مهاجران؛ آیا یک نفر جانشین باشد یا گروهی از افراد؛ آیا جانشین باید همان اختیارات پیامبر را در قضاوت و رهبری داشته باشد یا کمتر و یا بهگونهای دیگر؟ ابوبکر و عمر درباره جایز بودن جنگ با کسانی که از دادن زکات خودداری میکنند اختلاف نظر داشتند.
2ـ وابستگی درونی فعالیتها وابستگی درونی دو فرد یا گروه به همدیگر نیز میتواند باعث تعارض شود؛ برای مثال، گروهی احساس میکنند که در کارهایی که باید انجام دهند تحت فشار قرار گرفتهاند؛ چون انجام دادن این عمل به فعالیتهای گروه دیگر وابسته است.
در زمینه پرهیز از تعارض باید بر ماهیت فعال شورا بیشتر تأکید کرد و همچنین بر این مسأله که کسی که به شورا دعوت میشود به آسانی در آن وارد نمیشود چون تحت فشار موقعیت قرار میگیرد.
این طرز تفکر در زمینه مشارکت و همکاری و تفکیک انواع همکاری باعث میشود بدانیم چه چیزی خوبی و دینداری و چه چیزی گناه و معصیت است و با توجه به آنها از بروز تعارضاتی که میتواند غیرکارکردی یا مزمن باشد جلوگیری کنیم."