چکیده:
با واکاوی چینش مطالب در کتاب تفسیر قمی درمییابیم مولف این کتاب با وجود این که به انسجام مطالب خود در نگارش کتاب پایبند است و به گونه ای سعی کرده است که مطالب را نظام مند و معنادار در کنار هم گرد آورد؛ اما در برخی بخش ها از شیؤه اصلی خود در نگارش دست کشیده که ثمرٔه آن ایجاد متنی نامنسجم است که خواننده را به سردرگمی می کشاند. این گونه نگارش از سوی مولف ، نمایانگر تعمدی بودن و تحکیم این ظن خواهد بود که نگارنده ، کسی به غیر از علی بن ابراهیم است .
خلاصه ماشینی:
اما اين روند نيز نمي پايد و از آيۀ ۵۴ سورٔە نساء به بعد شيخ سومي نيز به مجموعۀ ايشان افزوده مي شود و اين روال ادامه دارد به گونه اي که هرچه از سوره هاي ابتدايي قرآن دورتر مي شويم شمار اين مشايخ بيشتر و بيشتر شده و به همان نسبت ميزان نقل از علي بن ابراهيم کاهش مي يابد تا جايي که در برخي سور انتهايي به ندرت از علي بن ابراهيم سخن به ميان مي آيد و يا هيچ نامي از او برده نمي شود.
ـ نمونه اي ديگر آيات ۱۲۳ و ۱۲۸ سورٔە بقره است که در تفسير ترتيبي از آنها سخن به ميان نيامده و پس از گذشت بسيار و از آيۀ ۱۶۷ به بعد، ناگاه با عبارت «وفي رواية علي بن ابراهيم قوله ﴿ليس لک من الامر شي ء ...
۴ ـ از آيات ۳ تا ۴۰ سورٔە اعراف نيز هيچ روايت تفسيري به نقل از علي بن ابراهيم ديده نمي شود و تنها مفسر آيات، روايات ديگر مشايخ است .
۶ ـ جز معدود آياتي از سورٔە عنکبوت، ديگر آيات اين سوره به نقل از غير علي بن ابراهيم تفسير شده است .
ـ ذيل تفسير آيۀ ۵۶ سورٔە نساء روايت مرسلي به نقل از علي بن ابراهيم آمده و در انتهاي آن جمله اي از مؤلف افزوده شده است که مخاطب را به فکر وا مي دارد: قال علي بن إبراهيم في قوله .....