چکیده:
در سال های اخیر تحریم های گسترده ای علیـه ایـران توسـط کشـورهای غربـی بـه خصـوص آمریکا وضع شده و عمدتا حوزه انرژی و نفت ایران را هدف قرار داده است . ایـن نـوع تحـریم هـا تازه نبوده و ایران از زمان نهضت ملی شدن نفت با تحریم نفتی آشناست . این مقالـه بـه بررسـی اثـر این تحریم ها بر روی ایران در سال های اخیر می پردازد و با اسـتفاده از نظریـه بـازی هـا سـعی دارد استراتژی های ممکن را بررسی نماید در این راستا سه بـازیکن ایـران، عربسـتان و آمریکـا تعریـف شدند و مدلی برای بازی میان آنها ارائه گردید. سپس مدل ارائه شـده بـه صـورت بـازی همکارانـه حل شد و نقطه تعادل برای آن بدست آمد. در بازی به صورت همکارانه نتایج بدسـت آمـده بـدین صورت است که هر سه بازیکن آمریکا و عربستان و ایران استراتژی به ترتیبکـاهش فشـار و تحـریم کمتر ،کاهش فشار و همکاری و همکاری را انتخاب می کند. در انتها نیز تاثیر تحریم های نفتی بـر فروش نفت ایران بررسی گردید. دیده شد که حتی با افزایش چند برابری قیمت نفـت در طـی ایـن سال ها، درآمد نفتی ایران سیر نزولی داشته است .
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله در مورد ایران بیان شـده اسـت کـه بـا توجـه بـه جهانی شدن اقتصاد، نرخ موفقیت تحریم های اعمال شده کاهش یافته است و خـود آمریکـا نیز هزینه هایی را به صورت کاهش امکان سرمایه گذاری در ذخایر غنی ایران تحمـل نمـوده است (بهروزیفر، ١٣٨٣).
همـانطور کـه قهرمان عبدلی (١٣٨٦) کشـورهای تولیـد کننـده نفـت را بـه دو دسـته تقسـیم نمـوده اسـت ، کشور عربستان سعودی به عنوان نماینـده کشـورهای دسـته اول (کشـورهایی بـا منـافع بلنـد مدت به دلیل ذخایر عظیم نفتی)و یکـی از بازیکنـان و ایـران بـه عنـوان نماینـده کشـورهای دسته دوم(کشور هایی با منافع کوتاه مدت به دلیـل ذخـایر محـدود نتفـی) و دیگـر بـازیکن تولید کننده نفت انتخاب شده اند.
در این استراتژی ایران میتواند با محدود کردن فعالیت های هسـته ای خـود و دادن امتیازاتی به کشورهای دیگر ضمن ایجاد اطمینان از صلح آمیز بودن برنامه هسـته ای خود از بار تحریم های وضع شده بکاهد و از این طریق بتواند صنایع نفتی خـود کـه شـدیدا نیاز به سرمایه گذاری خارجی برای توسعه است را جذب کرده و ظرفیـت تولیـدی خـود را افزایش دهد.
پیامد این استراتژی بـرای هـر یـک از بازیکنـان بـه صـورت زیـر است : UUS(A,C,F)= 2 UAS(A,C,F)= 2 UIR(A,C,F)= 1 حالت سوم: ایالات متحده استراتژی اعمال فشـار و تحـریم بیشـتر، عربسـتان سـعودی کاهش فشار و همکاری و ایران استراتژی عدم همکاری را انتخـاب کنـد.
ایـن اسـتراتژی را مـی توان به صورت (B,D,F) نمایش داد در این استراتژی ایران توانسـته مطلوبیـت عـدم اعمـال فشار بیشتر از سوی ایالات متحده و عربسـتان سـعودی را بـرای خـود حفـظ کنـد امـا امتیـاز همکاری بیشتر را واگذار کرده است ."