چکیده:
<p dir="RTL">اعمال غیراخلاقی در تحقیقات پزشکی در گذشته موجب شده که امروز حساسیت نسبت به این موضوع افزایش یابد. مروری بر قوانین بین‌المللی نشان می‌دهد که گاه، این تحقیقات ملاحظات اخلاقی را زیر پا گذاشته و افراد را برخلاف میل‌شان مورد آزمایش قرار داده‌اند. «قانون نورنبرگ در سال 1947 برای محاکمه پزشکان نازی تصویب شد که افراد را برخلاف میل‌شان مورد تجربه آزمایشگاهی قرار داده بودند. برطبق این قانون رضایت داوطلبانه افراد مورد مطالعه صددرصد ضروریست. اعلامیه هلسینکی در سال 1964 تصریح کرد پزشکان با اجازه قیم‌های قانونی افراد فاقد صلاحیت، با دادن رضایت از طرف آنها، حداقل در تحقیقات روی معالجه آنها مجازند.» (آنگلیر، 2001) در برخی بیماری‌ها به دلایل متعدد تحقیقات کلینیکی روی بیماران مسائل اخلاقی متعددی را مطرح می‌کند. در چنین مواردی قوانین ملی و بین‌المللی چنین تحقیقاتی را با توجه به موضوع آنها مجاز می‌دانند. با توجه به موارد فوق سؤال اصلی این مقاله این است که قوانین ملی و بین‌المللی چه میزان تحقیقات پزشکی را مجاز می‌دانند؟ هدف ما در این مقاله این است که در وهله اول مروری بر قوانین بین‌المللی در این رابطه داشته باشیم و سپس قوانین داخلی در این زمینه را بررسی کنیم. مطالعه اسنادی ـ مقایسه‌ایست و منابع مورد مطالعه، کتب و قوانین مرتبط با علم پزشکی می‌باشند.</p>
خلاصه ماشینی:
"١. محسن داورزنی :دانشجوی دوره دکتری حقوق عمومی دانشگاه دولتی باکو مقایسه ی حقوق بیماران در تحقیقات پزشکی در جهان بیماران به عنوان یکی از آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی چه به لحاظ فیزیکی و چه به لحاظ روانی ، اجتماعی و اقتصادی در معرض خطر قرار دارند و این عامل توجه خاص مجامع بین المللی حقوق بشر به حقوق بیمار است .
این سؤال مطرح می شود که اخلاق پزشکی در خصوص بیمار و حقوق وی چه جایگاهی دارد و چگونه باید رعایت شود؟ آیا پزشکان مجازند بدون رضایت بیمار هر مطالعه ای روی او انجام دهند؟ در مقاله حاضر هدف شناخت منشورهای اخلاق پزشکی در رابطه با این گونه تخلفات ، رفتارهای غیراخلاقی و غیرانسانی برخی پزشکان و مقایسه آن در کشورهای مختلف است .
بنابراین ، از یک سو مشارکت فعالانه ی گیرندگان و ارائه کنندگان خدمت در علم پزشکی برای ارتقای خدمات درمانی ، امری ضروری است و از سوی دیگر ضروری است اقدامات تکمیلی ذیل جهت نیل به آن محقق گردد: الف ) مطالعات میدانی در کشور در خصوص نگرش جامعه درباره ی حقوق بیمار و در صورتی که بیماران آگاهی خوبی از حقوق بیمار ندارند یا حقوق بیماران نیز به صورت مطلوب رعایت نمی شود، جهت ارتقای رعایت حقوق بیماران ، ارائه ی برنامه های آموزشی به جامعه در مورد حقوق بیمار، پیگیری موارد نقض حقوق بیمار، تصویب قانون جامع برای تضمین رعایت حقوق بیماران و طراحی برنامه مشخص برای پایش و نظارت بر اجرای آن پیشنهاد می شود.
"What Makes Clinical Research Ethical?," The Journal of the American Medical Association, 283: 2701–11."