چکیده:
در این مطالعه، عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل با تأکید بر شاخص های سرمایه انسانی، و فن آوری در صنایع تولید مواد شیمیایی اساسی ایران بررسی شده است. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر محاسبه بهره وری کل عوامل در دوره زمانی 1388-1374، تحلیل عوامل مؤثر بر آن، شناسایی عواملموثر در ارتقاء بهره وری و علل تفاوت های بهرهوری در این صنعت می باشد. بدین منظور از روشدیویژیا برای اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و تکنیک پنل دیتا برای تحلیل میزان تأثیر گذاری عوامل مؤثر بر بهرهوری، استفاده شده است. عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل در الگوی تخمین زده شده عبارتند از: سرمایه انسانی از نوع آموزش رسمی و آموزش غیر رسمی، فناوری، مقیاس کلی بنگاه و نسبت مالکیت بنگاه های دارای مالکیت عمومی به کل بنگاه ها. نتایج مطالعه بیانگر تأثیر مثبت و معنا دار متغیرهای : سرمایه انسانی از نوع آموزش رسمی وآموزش غیر رسمی، فناوری، مقیاس کلی بنگاه، بر بهره وری کل عوامل می باشد ، و ضریب نسبت کارگاه های دارای مالکیت عمومی به کل کارگاه ها طبق انتظار تئوریکی منفی است،کاهش در سهم بنگاه دارای مالکیت عمومی منجر به افزایش در بهره وری کل عوامل می شود.
خلاصه ماشینی:
"نتایج مطالعه بیانگر تأثیر مثبت و معنا دار متغیرهای : سرمایه انسانی از نوع آموزش رسمی وآموزش غیر رسمی، فناوری، مقیاس کلی بنگاه ، بر بهره وری کل عوامل می باشد ، و ضریب نسبت کارگاه های دارای مالکیت عمومی به کل کارگاه ها طبق انتظار تئوریکی منفی است ،کاهش در سهم بنگاه دارای مالکیت عمومی منجر به افزایش در بهره وری کل عوامل می شود.
همانطور که از جدول زیر مشاهده می گردد، بهره وری نیروی کار اکثر زیر بخش های صنعت پتروشیمی طی دوره ١٣٨٨-١٣٧٤ از رشد مناسبی برخوردار بوده اند و متوسط رشد سالانه صنایع (تولید مواد شیمیایی اساسی به جز کود و ترکیبات ازت ) ، (تولید کود شیمیایی و ترکیبات ازت ) و(تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی ) به ترتیب ١٣، ٤ و ٨ درصد بوده است .
تابستان ١٣٩٣ ٥-٣- بهره وری مصارف واسطه بر اساس اطلاعات آماری ارائه شده در جدول (٤)، زیر بخش های (تولید مواد شیمیایی اساسی به جز کود و ترکیبات ازت ) و زیر بخش (تولید کود شیمیایی و ترکیبات ازت ) تغییرات بهره وری مصارف واسطه ای مثبت داشته اند و زیر بخش صنایع (تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی ) با کاهش سالانه ٦٦ درصدی بهره وری مصارف واسطه طی دوره ١٣٨٨-١٣٧٤ روبرو بوده است بطور کلی در صنایع پتروشیمی کاهش بهره وری مصارف واسطه بیشتر از کل بخش صنعت بوده است .
کوچک بودن این ضریب به واسطه سهم ناچیز هزینه آموزش در ارزش افزوده در دوره مورد بررسی است ٨- نتیجه گیری و پیشنهادات در این مطالعه شاخصهای بهره وری جزئی و کلی طی دوره ١٣٨٨-١٣٧٤ برای صنایع تولید مواد شیمیایی و اساسی اندازه گیری و تحلیل گردید ."