چکیده:
هدف این پژوهش ، کاربرد مزاج شناسی در فرایندهای تربیتی است تا با توجه به ویژگیهای هر مزاج، رفتارهای مناسب تربیتی بویژه در زمینه تربیت اخلاقی صورت پذیرد. در راستای هدف تحقیق ، سه سؤال مطرح شد که سؤال اول با روش اسنادی، نقش مزاج را در اخلاق بررسی کرده است و به این نتیجه میرسد که هر مزاج به طور طبیعی زمینه ویژگیهای اخلاقی خاصی را دارد. سؤال دوم و سوم با روش مصاحبه پژوهی کیفی پاسخ داده شده است . جامعه آماری این بخش ، متشکل از صاحبنظران طب سنتی ایرانی است که به عنوان نمونه ٢٧ نفر از آنان مورد مصاحبه قرار گرفته اند و اطلاعات مورد تحلیل قرار گرفته است . سؤال دوم به نقش مزاج در تعلیم و تربیت میپردازد و به این نتیجه میرسد که هر مزاجی توان ویژهای دارد که آگاهی از آنها سبب میشود بین نوع انتظارات مربیان و چگونگی عملکرد آنان با مزاج متربیان تطابق وجود داشته باشد تا افراد به رشد و تعالی همه جانبه دست یابند. سؤال سوم رابطه میان مزاج و تربیت اخلاقی را مورد بررسی قرار میدهد و نتیجه آن این است که هم دانستن ویژگیهای اخلاقی مزاجها در چگونگی تربیت اخلاقی مؤثر است و هم تربیت اخلاقی میتواند سبب تغییر ویژگیهای هر مزاج باشد. به طور کلی یافته های پژوهش نشان میدهد که مربی باید با مزاجهای مختلف و استعدادهای گوناگون آشنا باشد تا بتواند تعلیم و تربیت را در جهت درست آن به کار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٦: تجمیع ابعاد نقش مزاج در تعلیم و تربیت و عوامل آنها مبنا ابعاد عوامل نقش مزاج درتعلیم و تربیت توان متربیان حافظه نظم تربیت پذیری انرژی زیاد تمرکز هوش و یادگیری انتظارات مربیان درک صحیح از رفتارهای متربیان در نظر گرفتن علایق و استعدادهای متربیان مقایسه نکردن متربیان با یکدیگر چگونگی عملکردمربیان استفاده از روشهای آموزشی مختلف با وجود هدف واحد ارائه مسئولیت متناسب با هر مزاج استفاده از توان هر فرد در راه صحیح تشویق و تنبیه متناسب با هر مزاج رعایت امور حفظ هر مزاج در اعتدال و بسترسازی تربیت سرزنش نکردن متربیان راهنمایی در انتخاب رشته تحصیلی ٣) بین تربیت اخلاقی و ویژگیهای مزاجی افراد چه رابطه ای هست ؟ در پاسخ به سؤال سوم پژوهش مشخص شد که بین مزاج و تربیت اخلاقی رابطه ای دوطرفه وجود دارد؛ یعنی از دو بعد "تأثیر مزاج بر تربیت اخلاقی " و "تأثیر تربیت اخلاقی بر مزاج" میتوان به موضوع پرداخت که پس از بررسی، تجزیه و تحلیل ، استخراج و طبقه بندی مصاحبه های انجام شده برایبعد اول سه عامل و برای بعد دوم دو عامل به دست آمد که در قالب جدولهای ذیل ارائه میشود: جدول ٧:- بعد تأثیر مزاج بر تربیت اخلاقی و عوامل آن بعد عوامل توضیح تأثیر مزاج برتربیت اخلاقی تأثیر تغذیه براخلاق اگر در خوردن سردیها و گرمیها افراط شود، مزاج از تعادل خارج و سوء مزاجایجاد، و تعلیم و تربیت مشکل میشود و حتی اگر فرد آموزههای خوبی هم داشته باشد، شاید نتواند خودش را در رفتارهایش کنترل کند."