چکیده:
مقدمه : یکی از روش های درمانی در طب سنتی ایران حقنه است . حقنه به معنی فرستادن مایعات به بدن از راه مقعد و یا واژن است . این روش ، قدمتی چند هزارساله دارد و از زمان بقراط و جالینوس از آن استفاده میشده است . در طب نوین نیز حقنه تحت عنوان انما در تشخیص و درمان شماری از بیماریها کاربرد دارد. هدف از این مقاله بررسی حقنه از دیدگاه طب سنتی، روش ها و اندیکاسیون های آن و مقایسه کاربردهای حقنه در طب سنتی و طب جدید است . روش کار: این تحقیق ، مطالعه ای مروری است که با استفاده از کتاب های مرجع طب سنتی ایران مانند قانون ، خلاصه الحکمه ، طب اکبری، اکسیر اعظم و ... و جست وجوی کلمات vasti و basti و enema در پایگاه های اطلاعاتی مطالب جمع آوری و دسته بندی شد یافته ها: بعد از بررسیهای انجام گرفته مشخص شد که حقنه موارد استفاده وسیعی در طب سنتی دارد و در بیماریهای اندام های گوناگون مانند سردرد، سرگیجه ، سکته ، صرع ، دردهای کلیه و مثانه ، دردهای مفاصل ، سیاتیک ، یبوست ، زخم های روده ای، دفع مواد زاید به سمت پایین ، درمان تب ، مسمومیت و غیره کاربرد دارد. هم چنین در طب
سنّتی هند و چین از حقنه در درمان بیماری های گوناگون مانند بیماری های اسکلتی،
بیماری های کلیوی، تناسلی و متابولیک استفاده می شود. در طب جدید نیز انما در موارد
گوناگون تشخیصی مانند انواژیناسیون و سرطان های گوارشی به کار می رود .
نتیجه گیری: با مقایسه کاربردهای حقنه در طب جدید و طب سنّتی درمی یابیم که این
روش در طب سنّتی کاربردهای وسیع تری دارد و در درمان بسیاری از بیماری ها اعم از
موضعی و سیستمیک نقش مهمی را ایفا می کند. بخشی از آن با پژوهش های انجام شده
مورد تایید قرار گرفته است و به نظر می رسد سایر اندیکاسیون های مطرح شده در منابع
طب سنّتی نیز جای تحقیق و بررسی داشته باشند. با توجه به عوارض بسیار کم این
روش درمانی و میزان موفقیت بالای آن در موارد بررسی شده، می توان پیشنهاد داد که
این روش جایگزین درمان های تهاجمی و باعارضه شود .
خلاصه ماشینی:
"و جست وجوی کلمات vasti و basti و enema در پایگاه های اطلاعاتی مطالب جمع آوری و دسته بندی شد یافته ها: بعد از بررسیهای انجام گرفته مشخص شد که حقنه موارد استفاده وسیعی در طب سنتی دارد و در بیماریهای اندام های گوناگون مانند سردرد، سرگیجه ، سکته ، صرع ، دردهای کلیه و مثانه ، دردهای مفاصل ، سیاتیک ، یبوست ، زخم های روده ای، دفع مواد زاید به سمت پایین ، درمان تب ، مسمومیت و غیره کاربرد دارد."