چکیده:
ثبت اختراع یا پتنت امتیازی است که دولت یا مؤسسه خاص در یک کشور به مبتکران و مخترعان برای ایجاد یک ابداع نو و جدید که از نظر اقتصادی حائز اهمیت باشد اهدا میکند. دارایی فکری، امتیازی است که برای صاحب آن حقی را به همراه میآورد. این حق برای دارنده انگیزهای ایجاد میکند تا برای رفع نیازهای انسانها تلاش نموده و از قبل آن خود نیز منتفع گردد. کلیه کارآفرینان، نخبگان و صاحبان ایده اعم از شخصیت های حقیقی یا حقوقی در طول تاریخ منشا خدماتی برای پیشرفت و رفاه بودهاند. در عین حال در بعضی مواقع وجود این حق میتواند محدودیت هایی را برای خدمت گیرندگان بخصوص در حوزه سلامت ایجاد نماید. تأمین برخی از داروهای ضروری که امتیاز آن در اختیار تعداد معدودی از شرکت های بزرگ دارویی میباشد برای مدد جویان در کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته مشکل ایجاد مینماید و موجب از دست رفتن جان انسانها میشود. توازن بین این پارادوکس ، یعنی استمرار حق مالکیت دارایی از یک طرف و حفاظت از جان انسانهای نیازمند به داروهای ضروری از جمله داروهای ضد ایدز از سوی دیگر در این مقاله بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"دستور سازمان بهداشت جهانی برای ترویج دسترسی به دارو است و به دنبال این هدف به کشورهای در حال توسعه در مورد راههایی که میتوان داروها را با قیمت های پایین تری به دست آورد، مشاوره میدهد.
سازمان بهداشت جهانی همچنین مشاوره قانونی سازگاری با قانون TRIPS ارائه میدهد و در مورد راههایی برای غلبه بر موانع ناشی از حفاظت از حق ثبت اختراع، از جمله صدور مجوز استفاده دولت و واردات موازی نمایندگان WIPO به طور معمول از کشورهای در حال توسعه ؛ حفظ استانداردهای سختگیرانه حفاظت از IP را میخواهد.
٥ـ افکار عمومی و قوانین تریپس به دلیل گرانبودن داروهای ضد ایدز، برخی کشورهای در حال توسعه مانند برزیل ، آفریقای جنوبی و تایلند برای نجات جان بیماران، حقوق ثبت اختراع این داروها را نادیده گرفتند و به شرکت های داخلی اجازه دادند با کپیبرداری از این محصولات به تولید داروهای ارزانقیمت بپردازند.
بعلاوه کشورهای عضو OECD در اکثر موارد واردات موازی داروها را منع کردهاند که این امر حتی توجه به این مسأله )تجارت موازی( را در بازار OECD در هاله ای از ابهام فرو میبرد، در حالی که قیمت گذاری متفاوت یا »برابر« به عنوان راه حلی سهل الوصول و اجتنابناپذیر برای تأمین نیازهای دارویی کشورهای در حال توسعه به شمار میرود، چنین اقداماتی در دراز مدت خط ر ایجاد بازار انحصاری جهانی )کارتل های جهانی( دارویی را در پی خواهد داشت ."