چکیده:
در تلاوت مطلوب و دقیق قرآن کریم ، ارائه معانیو مفاهیم کلام الهی مهم ترین هدف است . این هدف با داشـتن علـم لازم بـه دانـش وقف و ابتدا و به کار بستن آن در تلاوت قابل دستیابی است . این علم مبتنی بر آگاهی از وجوه مختلف تفسیری است . البته علـوم دیگـری از جمله علم قرائات قرآنی و علم فواصل آیات نیز مؤثر است از آنجا که در این باره ، به خصوص با عنایت به نظر تفسیریشیعه ، تطبیـق مجـزا و مبسوطی ارائه نگردیده است ، این نوشتار به مطالعه تطبیقی اختلاف دیدگ ه های مفسران بـا نظـر دو عـالم وقـف و ابتـدا، ابـوعمرو دانـی و محمد علی خلف الحسینیدر سوره شوری پرداخته است . علت انتخاب دانی آن است که مـیتـوان ویراپایـه گـذار معـروف و ارائـه دهنـده متداول ترین تعاریف و تقسیم بندی رایج در وقف و ابتدا دانست . محمدعلی خلف الحسینینیز؛ علامـت گـذاریهـای رایـج وقـف و ابتـدادر بسیاری از مصاحف متداول در جهان اسلام یا به طور کامل بر اساس دیدگاه هایوی است یا حداقل با آن قرابـت زیـادی دارد. حاصـل ایـن پژوهش ، آن است که از مجموع ١٠١ موضع وقف مطرح شده در سوره شوری طبق دیدگاه دانی یا علامت گذاری شـده توسـط الحسـینی و تطبیق آن با نظر مفسران برگزیده شیعه و اهل سنت ، در شش موضع ، دیدگاه دانی و الحسینی با نظر مشـهور تفسـیری مطابقـت نـدارد کـه علت آن پوشیده ماندن برخی ارتباط هایا دقت های مفسران از دید عالمان وقف و ابتدا است .
خلاصه ماشینی:
"ابوعمرو عثمان بن سعید دا ـی 1 (م ٤٤٤ ق ) شخصـیتی اسـت کـه تعـاریف و تقسیم بندی اش از انواع وقف بر دو ه های بعد از وی تأثیرعمیقی گذاشته و هنوز معروف ترین تقسیمات متعلق به اوست ؛ دیگـری یعنی محمد علی خلف الحسینی 2 (م ١٣٥٧ ق ) شخصیتی است که علامت گذاری وقف و ابتـدا توسـط وی در مصـحف صـورت گرفت که امروزه متداول ترین علائم در مصاحف جهان اسلام شناخته میشود.
بنابر آنچه ذکر شد و نیز با توجه به سیاق آیه ، ابتدای از )والظالمون ما لهم من ولی و لا نصیر( در معنا خللی ایجاد نمیکند، لکن این عبارت آن طور که دانی و الحسینی گفته اند، با قبلش بدون ارتباط نیست ؛ لذا اقوال ایشان را نمیتـوان مقبـول دانست و وقف کافی و علامت «ج » مناسب تر هست .
دو عبارت )وما یدریکلعل الساعة قریب ( و )الله الذی أنزلالکتاب بالحقو المیزان ( علاوه براستقلال معنایی که با هم دارند، همان گونه که علامه طباطبایی نیز بیان داشته ، ارتباط معنایی مناسبی با هم دارند؛ لـذا بـه اعتبـار و ـود استقلال معنایی در عین مرتبط بودن به هم ، علامت «ج » برای این موضع مناسب بوده و وقف آن ک فی است .
با توجه به آنچه یاد شد، عبارت «وإ ن الظالمین لهم عذاب ألیم » علاوه براستقلال معنایی که دارد، با قبلش چندان بیارتباط نیز نیست و البته ابتدای به آن خللی در معناایجاد نمیکند؛ لذا درج علامت «ج »به رغم آنچه دانی و الحسینی عنوان کـرده انـد، برای «لقضی بینهم » مناسب تر است ."