چکیده:
یکی از این حقوق زوجین ، حق تمکین است و یکی از مصادیق تمکین این است که زن از منزل بدون اذن شوهر خارج نشود. همه ی فقهای اسلامی معتقدند که خروج از منزل شوهر بدون اذن او «نشوز» محسوب می شود. درباره ی محدوده ی استیذان زوجه در فقه امامیه چند قول بیان شده است : گروهی از فقها، استیذان از زوج را به طور مطلق واجب می دانند؛ گروه دوم ، استیذان را مقید به قید منافات نداشتن با حق زوج در استمتاع تام از زوجه می دانند. مذاهب اهل سنت نیز دو دسته تقسیم شده اند. از تطبیق نظرهای فقهای شیعه و اهل سنت دریافتیم که بیشتر فقهای امامیه و در میان مذاهب اهل سنت بیشتر فقهای مذاهب شافعی، مالکی و حنبلی، قائل به استیذان مطلق بوده و معتقدند، زوجه فقط در موارد ضرورت می تواند بدون اذن شوهر از منزل خارج شود. در مقابل ، برخی فقهای شیعه و از میان مذاهب اهل سنت ، مذهب حنفیه قائل به استیذان مقید هستندو استیذان را در مواقعی که با حق استمتاع منافات داشته باشد، واجب می دانند؛ البته غالب مردان در فحوا، به خروج های متـداول روزانه راضی میباشند. بعد از مقایسه ی استدلال های بیان شده از سوی طرفین ، به این نتیجه رسیدیم که قول احتیاج به استیذان مطلق ، قوی تر بوده و دلایل آن تمام تر است .
After the contract of marriage، some rights and duties are imposed to the spouses. One of these rights is the right of subservience. One of the aspect of this right which is agreed upon by all Muslim jurists is that the wife is not allowed to get out of home without the husband's permission and if happened her act is considered "Nushuz" or disobedience and the wife who has done it is called Nashizah or disobedient and as a result of which she will be deprived form two of her rights: alimony and Qasm. About the scope of wife's duty to ask for the husband's permission، there are several views in Imamiyah Jurisprudence: a group of these jurists believes in the absolute necessity of getting such permission while another group limits this duty to the situation when her leaving contradicts husband's right of having an absolute sexual pleasure from his wife. Sunni jurists have similar views. The comparison of views expressed by both Shiite and Sunni jurists indicates that most Imamiyeh Jurists and most jurists belonging to the Shafei، Maleki and Hanbali jurisprudential schools believe in the absolute necessity of getting permission and believe that the wife is allowed to get out of home without her husband's permission only in emergency cases. In contrast، some of the Shiite jurists believe in the limited necessity of having such permission and say it is necessary only in cases when her leaving causes the husband to get deprived from accessing her for sexual purpose.
خلاصه ماشینی:
"٢-٢- لزوم استیذان مطلق طبق نظر اهل سنت اکثر فقهای اهل سنت نیز پذیرفته اند که خروج از منزل ، احتیاج به اذن مطلق زوج دارد؛ ولی در مواردی که زن برای بیرون رفتن عذر شرعی (سببی که عقل و شرع آن را تأیید کنند) داشته باشد، زن می تواند از منزل خارج شود و موارد ضروری استثنا شده است .
اگر زن اجازه بیرون رفتن و آشکارشدن بدون سبب شرعی را داشته باشد، این امر موجب اختلال در نظام زندگی و نسب خواهد شد؛ زیرا مرد در این حالت دچار شک شده و نسب فرزندان خود را انکار خواهد کرد» (کاسانی، بیتا،٢، ٣٣١) و از جمله آنچه که در سیره آمده است : ١- آنچه بخاری از سالم و سالم از پدرش نقل کرده که پیامبر (صلیالله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «اگر همسرتان از شما اجازه گرفت برای رفتن به مسجد، مانع او نشوید» (ابن حجر، ١٤١٩، ٩، ٤٠٠).
و بر اساس مذهب شافعی اگر زن بدون اجازه همسرش برای ملاقات با والدینش خانه شوهر را ترک کند، ناشزه خواهد بود و برای این حکم از سنت و عقل دلیل آورده اند: سنت حدیثی که ابن ماجه و ترمزی ذکر کرده اند: «رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: هر زنی که بمیرد و همسرش از او راضی باشد، وارد بهشت می شود."