چکیده:
یکی از مباحثی که در بخش مکاسب محرمه ی فقه شیعه ، محل اختلاف شدید آراء فقیهان شیعه میباشد، مساله ی اخذ اجرت بر واجبات است اینکه ، آنچه امروز، در ادبیات فقه شیعه ، قاعده ی اخذ اجرت بر واجبات ، خوانده میشود، دارای چه پیشینه ی تاریخی است ؛ چگونه در گذر زمان ولادت یافت ، رشد نمود و به قاعده ای فربه بدل گردید؛ کدام دانشیان فقه شیعه ، در این روند، سهیم بودند و تاثیر نهادند و با توجه به جایگاه ویژه ی صاحب عروه ، در حوزه ی نقادی و ارائه آراء ویژه فقهی، وی، در نقد دیدگاه مشهور و رواج دیدگاهی نو، چه نقشی دارد، عمده مطالبی هستند که مقاله حاضر با نگاهی تاریخی، در قالب پژوهش شخص محور، تبیین آنها را در اهتمام خویش دارد، تا از این رهگذر، به بخشی از تاریخ فقه شیعه در حوزه ی قاعده ی اخذ اجرت بر واجبات ، آگاهی یابد.
This article deals with the impact of critical notion of Shahib Al- Orweh plus high position of the scholars of Shiite jurisprudence in the course of time. It also clarified the first appearance and the process of growth and explanation of this issue. The votes of Sahib Al- Orweh has left great impact in this domain.
خلاصه ماشینی:
"با این همه ، بررسی ادبیات فقه شیعه ، وجود چنین دیدگاهی را برای مشهور، با تردید مواجه میسازد؛ چه اینکه تا زمان محقق حلی، نگاهی کلان نگرانه به مسأله ی أخذ أجرت بر واجبات ، وجود ندارد و از هنگامی که ترکیب های واژگانی: «ما یجب علی الانسان فعله » و « أخذ الأجره علی الواجب » مصطلح میگردد، تا مدت ها، دانشیان فقه ، خود را به بحث از موارد مذکور در روایات ، محصور میدارند و از گسترش دامنه ی بحث به بیرون از آن ، پرهیز میکنند و هنوز مسأله ی أخذ أجرت بر واجبات ، به صورت قاعده ای فقهی و حکمی کلی شکل نیافته است ؛ از این رو، چگونه میتوان وجود شهرت را برای حرمت أخذ أجرت بر واجبات ، ادعا نمود؟ افزون بر این ، پس از بیان دیدگاه تفصیل گرایانه ی فخر المحققین ، ارائه ی گرایش های تفصیل گرایانه ، شیوع مییابد و کمتر فقیهی به دیدگاه حرمت ، باورمند میگردد و چنانکه برخی از فقیهان معاصر نیز تصریح میدارند ( مکارم ، ١٤٢٦، ١١٤)، امروزه ، نیز، دو دیدگاه جواز و تفصیل گرایی، دارای شیوع و فراوانی است و دیدگاه حرمت ، دیدگاهی نادر و مهجور میباشد."