چکیده:
سالانه بخشی از تولید ناخالص ملی کشورها بر اثر تصادفات شدآمدی از بین می رود. در این مقاله، هدف محاسبه هزینه تصادفات منجر به فوت و میزان ابطال تولید ناخالص ملی در سال های 1389 ، 1390 و نیمه اول 1391 بود که با استفاده از روش دیات دادگاه و توان بالقوه از دست رفته محاسبه شد. متوسط نرخ دیه برای این سال ها، به ترتیب؛ 430 ، 7/ 554 و 903 میلیون ریال، ارزش متوسط تولید بالقوه از دست رفته یک قربانی حادثه در یک سال حدود 656 میلیون ریال ومقدار ناتوانی تعدیل یافته سا لهای عمر در سال 1390 ، 7/ 8 سال است. مقدار هدر رفت تولید ناخالص ملی به ترتیب؛ 0/232 درصد و 226 / 0درصد برای سال 1389 و 1390 و 182 / 0 درصد برای شش ماه اول سال 1391 به دست آمد. درنیمه اول سال 1391 و 1390 ، علی رغم کاهش فوتی های تصادفات، مقدار هدر رفت از 1266 / 0درصد به 1825 / 0درصد افزایش یافته است. ارزش متوسط تولید بالقوه از دست رفته یک قربانی حادثه در این سه سال به ترتیب حدود؛ 656 ، 621 و 548 میلیون ریال و میزان هدر رفت متوسط تولید بالقوه هر فرد به تولید ناخالص ملی در نیم سال اول 1391 معادل 1327 / 0درصد و در سال 90 و 89 برابر 254 / 0درصد و 296 / 0درصد است. در نهایت، هزینه سال های از دست رفته ناشی از یک فوت برای یک نفر حدود 2 میلیارد و 954 میلیون و 475 هزارریال به دست آمد.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله ، هدف محاســبه هزینه تصادفات من رج به فوت و میزان ابطال تولید ناخالص ملی در ســال های ١٣٨٩، ١٣٩٠ و نیمۀ اول ١٣٩١ بود که با اســتفاده از روش دیات دادگاه و توان بالقوه از دســت رفته محاســبه شــد.
برای محاســبۀ عناصر غیرمســتق م ی هزینۀ تصادفات در کشــورهای در حال توسعه و از جملــه ایران ، به رتین راه حل ، اســتفاده از روش "تولید ناخالص ملی " و نیز روش "دیات " یعنی آرای دادگاه های اسلامی که مبتین بر فقه شیعۀ جع رفی است بوده و در روش تولید / ناخالص ملی، موضوع "سال های بالقوة از دست رفته ١ " نیز مط ح ر است (آیتی، ١٣٨٨).
از طرفی، لازم است مقادیر تولید Pf هر سال در آینده را باید با توجــه به نرخ بهره (یا نرخ تنزیل ) بــه ارزش فعلی آن تبدیل کرد، یعنی در نهایت خواهیم داشت (رابطه ٧) (آیتی، ١٣٨٨): رابطه ٧: ]٤(rf+١)*٠٠٣+٣(fr+١)+٢(rf+١)+١(rf+١)+١[pf=هزینه سال های از دست رفته ناشی از یک فوت / که در این رابطه ، f نرخ تورم و r نرخ بهره اســت و توسط مجامع رسمی هم وچن بانک مرکزی اعلام می شود.
١٣٢٧درصد) برای نیمۀ اول ســال ١٣٩١ اســت که این مقدار به نس ت ب روش دیه ، مع وقل و من قطی تر به نظر می رســد و در مقایســه با نیم سال اول سال ١٣٩٠ و ١٣٨٩ که هزینه ها بر اساس روش ارزش متوســط تولید بالقوه هر فرد بوده اســت ، روند کاملا کاهشــی به لحاظ اتلاف تولید ناخالص ملی را نشان می دهد."