چکیده:
در دهه اخیر یکی از عوامل موثر بر موفقیت سازمآنهای دانشگاهی، فرهنگ دانشگاهی بوده است که توجه اندیشمندان جامعهشناسی سازمان و مدیریت را به خود مشغول کرده است. در عصر دانش از متولیان امور دانشگاهی انتظار میرود با سرمایهگذاری در عرصه فرهنگ دانشگاهی ضمن شناسایی و خلق روشهای تولید علم در جهت ترفیع مشکلات جامعه و صنعت، نقش فعالی را ایفا نمایند. بر این اساس، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه بین فرهنگ رشتهای با انواع فرهنگهای دانشگاهی است. لذا محققان درصدند با الهام از تئوریهای برگ کوئیست، تونی برچر و... پیوندهای پنهان این دو را مکشوف سازند. روش تحقیق، پیمایشی است و جامعة آماری پژوهش حاضر در برگیرنده اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز به تعداد 690 نفر است که از این تعداد، 156 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند. روش آماری مورد استفاده شامل آزمون تفاوت میانگین و رگرسیون چند متغیره بوده است. کلیه آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر (بهدست آمده از پرسشنامه)، از طریق نرمافزار Spss17، تحلیل است. نتایج حاکی از آن است که تفاوت میانگین فرهنگ دانشگاهی حاکم بر دانشکدههای مختلف دانشگاه تبریز معنادار است. همچنین مشخص گردید که فرهنگ مشارکتپذیر با ویژگیهای بارزی همچون: تولید و تفسیر دانش، پژوهشهای مورد حمایت هیات علمی، آزادی عمل دانشگاهی، امکان مطالعه استادان در حوزه تخصصی خود، تسلط عقلانیت، استقلال و فرهنگ حاکم بوده است. نهایت امر اینکه توان متغیرهای مستقل مورد استفاده در تبیین واریانس متغیر وابسته 34.5 درصد بوده است. مابقی، مربوط به تاثیر سایر متغیرها بوده که در تحقیق حاضر مطمح نظر محققان نبوده است.
خلاصه ماشینی:
"براین اساس، سؤالات مقاله حاضر براین محورها دور میزند که آیا بین فرهنگ رشتهای و فرهنگ دانشگاهی حاکم بر دانشکدهها رابطه وجود دارد؟ ثانیا، کدام عامل (ابعاد فرهنگ رشتهای) بیشترین تأثیر را بر فرهنگ دانشگاهی حاکم بر هریک از دانشکدههای دانشگاه تبریز دارد؟ و ثالثا کدام نوع از انواع فرهنگ دانشگاهی بر دانشکدههای دانشگاه تبریز حاکم است؟ چارچوب نظری تحقیق برگ کوئیست در کتاب خود با عنوان تعامل شش فرهنگ دانشگاهی 9 به معرفی و تشریح شش فرهنگ دانشگاهی میپردازد، که در زیر به هریک از آنها اشاره خواهیم کرد: Cai Bergquist The Collegial Culture The Managerial Culture The Developmental Culture The Advocacy Culture The Virtual Culture The Tangible Culture Engaging The six Cultures of the Academy فرهنگ مشارکت پذیر 1 «عمدتا این فرهنگ در نظامهایی که توسط اعضای هیأت علمی اداره میشود، معنی مییابد که ارزش پژوهش اعضای هیأت علمی، بورس تحصیلی با فرآیندهای شبهسیاسی استادان در این فرهنگ باهم در یک ردیف قرار میگیرند.
از طرفی دیگر یافتهها حاکی از آن است که دو بعد ایفای نقش محقق و همکاریهای دانشگاهی بین استادان و دانشجویان در حد نسبتا قابل قبولی قرار داشته است، اما بعد جو حمایتی گروه در سطح متوسطی قرار داشته است در سوی دیگر فرهنگ رشتهای در قالب دستهبندی تونی بچر از علوم (سخت- محض و نرم- کاربردی) با فرهنگ دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشاندهنده این بود که فرهنگ دانشگاهی حاکم در بین علوم چهارگانه مختلف تفاوت معناداری را با هم نشان ندادند که از این نتیجه میتوان چنین برداشت کرد که با توجه به ماهیت رشتههای علمی در کشور ایران رشتههای سخت- کاربردی و نرم- کاربردی به دلیل روابط کم و ناچیز با بخش صنعتی و تولیدات اقتصادی و سیاستگذاری اجتماعی (امینمظفری و یوسفیاقدم، 1388: 56)."