چکیده:
توجه به طراحی معماری همساز بااقلیم ، یکی از مسائل مهمی است که می توان با استفاده از و عیت غالب طبیعی هر منطقه ، بهترین شرایط را در جهت جذب ، کنترل و حتی صرفه جویی انرژی ، در داخل و خارج از ساختمان ها را در فصل گرم و سرد سال فراهم نمود. در این پژوهش با استفاده از شاخص های اقلیم آسایش گیونی ،الگی ، مای موثر، شاخص سوزباد و همچنین بر سی داده های معماری در جهت استقرار ساختمان ها و ... بهترین حالات رای قرار گرفتن ساختمان ها مشخص گردید.نتایج این مطالعه نشان می دهد که در شاخص های آسایش دمایی از قبیل گیونی ،الگی و دمای موثر، شهر زنجان در ماه های ژولای و آگوست در محدوده آسایش قرار داشته و ماه های ژوئن و سپتامبر(منطقه آسایش فصل سرد در شاخص مای موثر) با کمی فاصله از این محدوه قرار گرفته اند. همچنین با توجه به فصل سردطولانی در شهر زنجان و تعداد زیاد روزهای همراه با یخبندان ، ب ترین جهت استقرار ساختمان ها و همچنین پنجره ها و نورگیرها، جهت شمال شرقی ـ جنوب غربی است ، در این جهت در فصل سرد سال علاوه بر ساختمان ها، سطح معابر و خیابان ها نیز تا پیش از ظهر بی ترین میزان انرژی رادریافت می کنند. در مقابل در نیمروز فصل گرم سال با قرار دادن سایبان هایی با عمق حداکثر ١.٥ تا ٢ متر می توان ورود تابش آفتاب به داخل ساختمان را کنترل نمود.
خلاصه ماشینی:
"ماه های آوریل ، می ، ژوئن ، سپتامبر و اکتبر در این محدوده قرار می گیرند در محدوده های پایین تر از این دو منحنی که با دمای کمتر از ١٠ درجه سانتی گراد مشخص می شود، برای ایجاد آسایش در داخل ساختمان حتما باید از وسایل گرم کننده استفاده کرد.
می توان گفت که از ماه می تا ماه آگوست از ساعت ١١ تا ١٣ زاویه تابش بیشتر از ٦٧ درجه است ، این افزایش تابش با توجه به اقلیم سرد و نسبتا خشک شهر زنجان سبب شده است ، شرایط آسایش دمایی در این موقع از سال را فراهم کند و نیازی به وسایل خنک کننده را ایجاد نمی کند.
محاسبه عمق نفوذ آفتاب H L = tan α = عمق نفوذ آفتاب به داخل ساختمان بر حسب متر L = ارتفاع سقف پنجره از کف ساختمان بر حسب متر H α = زاویه تابش آفتاب (علیجانی ، ١٣٧٣: ٦٠)«در این فرمول ، زاویه تابش در روز اول دی ماه ، که کمترین مقدار را دارا می باشد و بیشترین نفوذ به داخل ساختمان را در فصل سرد می تواند داشته باشد، محاسبه گردیده است » L = 2.
با توجه به موارد پیش گفته ، بهتر است نورگیرها و پنجره ساختمان ها در جهت شمال شرقی ـ جنوب غربی قرار گیرند( در فصل سرد سال با توجه به اینکه زاویه تابش خورشید از اول نوامبر تا اواخر فوریه در ساعت ١٢ ظهر که خورشید بیشترین ارتفاع خود می رسد، کمتر از ٤٥ درجه می باشد) تا در ساعات پیش از ظهر که دمای هوا پایین است ، بیشترین میزان تابش را کسب کنند."