چکیده:
سریال های تلویزیونی یکی از مهم ترین و پرمخاطب ترین برنامـه هـایی هسـتند کـه در بسـیاری از موارد، دستمایه و مضمون روایت داستانی آنها، یک یا چند مسئله اجتمـاعی اسـت . پـرداختن بـه مسائل اجتماعی خود مقوله ای است که ملاحظه ها و دغدغه هـای مهمـی را در نحـوه بازنمـایی و برساخت مسائل اجتماعی، ساختار فنی و شیوه های داستان پردازی میطلبد. به نظر میرسد سـریال داستانی «معلم » نمونه موفقی در نحوه بازتاب مسائل اجتماعی به شمار میرود که رویکرد حـاکم بر آن ، رویکردی جامعه گرایانه است . در این پژوهش ، با روش تحلیل محتوای کیفی و بهره گیری از نظریه های اجتماعیشدن ، نظریه کنترل اجتماعی و برسـاخت گرایـی، دو قسـمت از ایـن سـریال نمایشی با موضوع کجروی و بزهکاری تحلیل شده است زیرا به نظر میرسد موضوع کجـروی و بزهکاری، یکی از مسائل مهم اجتماعی است که محیط های اجتماعی، بویژه فضاهای آموزشـی را درگیر میسازد. شیوه بازنمایی مسائل اجتماعی در این سریال ، به گونه ای است کـه در پایـان هـر قسمت ، پنداشت های نادرست جای خود را به پنداشت های درست تر میدهد و در مجموع ، مسـئله حادث شده با روش منحصربه فرد شخصیت اصلی داستان ، به گونه ای مرتفع میشود که حاصل کار تقویت «پیوندهای اجتماعی» باشد.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش ، با روش تحلیل محتوای کیفی و بهره گیری از نظریه های اجتماعیشدن ، نظریه کنترل اجتماعی و برسـاخت گرایـی، دو قسـمت از ایـن سـریال نمایشی با موضوع کجروی و بزهکاری تحلیل شده است زیرا به نظر میرسد موضوع کجـروی و بزهکاری، یکی از مسائل مهم اجتماعی است که محیط های اجتماعی، بویژه فضاهای آموزشـی را درگیر میسازد.
شیوه بازنمایی مسائل اجتماعی در این سریال ، به گونه ای است کـه در پایـان هـر قسمت ، پنداشت های نادرست جای خود را به پنداشت های درست تر میدهد و در مجموع ، مسـئله حادث شده با روش منحصربه فرد شخصیت اصلی داستان ، به گونه ای مرتفع میشود که حاصل کار تقویت «پیوندهای اجتماعی» باشد.
گفتنی است بسیاری از برنامه های نمایشی تلویزیون از جملـه سـریال هـا بـا وجـود نمایش برخی از مسائل اجتماعی، به دلیل پرداخت نه چندان مناسب ممکن اسـت قـادر نباشند ذهنیت و نگرش مخاطبان خود را با مسائل اجتماعی (از جملـه ناهنجـاریهـای اجتماعی که در هر جامعه ای یافت میشود)، به شکل صحیحی آشنا سـازند.
به نظر میرسد که اغلب مسائل اجتماعی دامنه گسترده ای دارند و حل آنها بـه شـناخت ریشه های ظریف ، عمیق و به ظاهر نامرئیشـان وابسـته اسـت ؛ بنـابراین شایسـته اسـت رسانه ها و بویژه برنامه های تلویزیـونی کـه خـواه نـاخواه ، مسـائل اجتمـاعی را بازتـاب میدهند، با اعمال ظرافت و دقت بیشتر در تمامی مراحل ساخت و تولیـد، برنامـه هـای 1.
چارچوب نظری پژوهش چارچوب نظری این پژوهش نظریه کنترل اجتماعی هیرشی بوده اسـت و بـا توجـه بـه هدف مورد نظر، یعنی تجزیه وتحلیل یک سریال از رویکرد برساخت گرایی در شـناخت مسائل اجتماعی بهره گرفته شده است .