چکیده:
غیبت ، اعظم مهلکات و اشد معاصی است و به اجماع جمیع امت و صریح قرآن و احادیث پیغمبر صلی الله علیه وآله و ائمه اثناعشرعلیهم السلام حرمت آن ثابت است و در روایات بسیاری هم این عمل زشت تقبیح شده و عذاب سختی برایش بیان گردیده است . غیبت یکی از گناهان و لغزش های بزرگ زبان است که دراصطلاح به معنای پشت سر مومن بدگویی کردن با گفتار یا اشاره است ودرآیه دوازدهم ازسوره مبارکه حجرات به صراحت و در آیات دیگر از جمله آیه ١٤٨ نساء، ١٩ نور، ٣٦ اسراء و آیه یک سوره همزه به تلویح از آن نهی شده است . علت این نهی را در پیامدهای مهلک فردی واجتماعی آن می توان دانست . هدف دراین تحقیق تبیین برخی از پیامدهای اجتماعی غیبت براساس تعالیم اسلامی و به ویژه توجه به آیات قرآن کریم وسیاق آنهاست که به روش توصیفی مورد تحلیل قرار گرفته است . براین اساس برخی از پیامدهای فردی غیبت عبارت است از: خروج از ولایت خداوند، حبط اعمال و عذاب الهی و خروج از دایره ایمان و از مهم ترین پیامدهای اجتماعی آن نیزمی توان به ترور شخصیت و هتک حرمت مومن ، تضعیف روابط خانوادگی و اجتماعی ، ترویج ضد ارزش ها و عدم پویایی و سلامت جامعه اشاره نمود. از جمله اهداف اجتماعی نظام اخلاقی اسلام از تحریم غیبت ، بهینه سازی روابط اجتماعی ، تقویت همبستگی خانوادگی ، حفظ حرمت و کرامت افراد و در نهایت ایجاد جامعه سالم و پویا است . نتیجه بررسی غیبت درنظام اخلاقی اسلام از رذائل اخلاقی محسوب شده و در فرهنگ اسلامی ازعوامل انحطاط و خسران فرد و جامعه تلقی می شود که موجب اختلال در بهداشت روانی فرد و وحدت و انسجام جامعه می گردد.
Backbite, is the most lethal and the most severe sin and its prohibition is fixed for consensus of all nations and Quran and the sayings of Prophet Muhammad PBUH and tenth imam PBUH and has been denounced in many tradition also stated severe punishment for this ugly. Backbite is one of the great sins and slips of the tongue which means maledict with speech or refer behind the believer and it prohibited in the twelfth verse of Hajarat Sura and in other verse including Nisa verse 148, Nour 19, Asra 36, and chapter one of Hamze. The reason for this prohibition can be fatal in individual and social consequences The purpose of this research explain some of the social consequences of backbite based on Islamic teachings, especially according to Quranic verses and their context which have been analyzed in descriptive method. Accordingly, some of the consequences of the backbite is leaving the province of Lord, maketh actions and punishment and leaving the circle of faith and The social consequences of it can be character assassination and defamation believer, weakening family and social relationships, promote anti-values and lack of dynamism and public health cited. Among the social goals of Islamic moral system of sanctionsbackbite, is improving community relations, strengthen family cohesion, respect and dignity of the people and the creation of a healthy and dynamic society. As a result, the backbite in the Islamic system is moral vices, and in Islamic culture is degeneration and including loss of individual and community factors that cause mental health of the individual and the unity and cohesion in the community.
خلاصه ماشینی:
سپس در دستور بعد، نهی از تجسس را مطرح کرده و می فرماید: و (هرگز در کار دیگران ) تجسس نکنید و بالاخره در سومین و آخرین دستور که در حقیقت معلول و نتیجه دو برنامه قبل است می فرماید: و هیچ یکی از شما دیگری را غیبت نکند و به این ترتیب گمان بد سر چشمه تجسس و تجسس موجب افشای عیوب و اسرار پنهانی و آگاهی بر این امور سبب غیبت می شود که اسلام از معلول و علت همگی نهی کرده است ( مکارم شیرازی ، ١٣٧٧: ٥٠٥/٤) در این قسمت به بررسی تعدادی از آیات قرآن کریم که به صورت تلویحی در رابطه با غیبت سخن به میان آورده است ، می پردازیم .
با همین نگرش کلان است که قرآن کریم عمل غیبت را به شدیدترین وجهی به برادر دینی فرد ارتباط داده و آن را تقبیح می کند و از این طریق نوعی نظارت اجتماعی را که از نوع «نظارت غیررسمی » است ، در میان افراد برقرارمی سازد تا تأثیر آن در بطن جامعه افزون گردد ؛ زیرا در نظارت غیررسمی ، واپایش پدیده ها به نهادها و تأسیسات غیررسمی مثل دادگاه و پلیس واگذار نمی شود ، بلکه خاستگاه نظارت آن ، معطوف به نظارت جمعی همه افراد جامعه ، نسبت به رفتارهای یکدیگر است .
از آنجا که سخن معصوم فارغ از هرگونه مبالغه است ، وقتی نتیجه غیبت کردن را مورد غیبت قرارگرفتن بیان می کند، درحقیقت به شیوع ورواج این عمل درصورت ارتکاب آن نظردارد واین به معنی شیوع هتک حرمت و ترور شخصیت در میان افراد آن جامعه است که خود زمینه ظهور مشکلات اخلاقی فراوان دیگر درجامعه می شود که موجب سستی بنیان های آن جامعه می گردد.