چکیده:
حکومت صفویه در تاریخ ایران از اهمیت خاصی برخوردار است . تحولات ناشی از گرایش جدید دینی ، رسمیت یافتن تشیع ، ارتباط ایران با اروپا، جنگ های ایران و عثمانی ، که صرف نظر از مشکلات ارضی برخاسته از اختلاف عمیق نگرش های دینی بود، و ورود سیاحانی از اروپا به ایران ، که تا قبل از صفویه چندان گسترده نبود، همه و همه جذابیت های مطالعة این دوره و پژوهش در آن را افزایش داده است . یکی از محورهای حائز اهمیت در باب حکومت صفویه بررسی عوامل سقوط این سلسله است . در اغلب مطالعات تاریخی آنچه بیش از همه مورد توجه قرار گرفته بررسی نقش افغان ها در این امر بوده است . رودی متی ، در ایران در بحران ، تلاش می کند با رویکردی جدید به بررسی عوامل زوال صفویه و سقوط اصفهان بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"وی با مروری بر نظام پولی صفویه ، به بررسی علل و آثار کمبود سکه در ایران در قرن یازدهم هجری می پردازد و کاهش تعداد ضراب خانه های دایر در دورٔە میان حکومت شاه طهماسب اول و حکومت شاه عباس دوم را مورد توجه قرار می دهد .
نویسنده اعتقاد دارد تلاش صفویه برای کاهش قدرت قزلباش ها، بر خلاف نظر پژوهشگران معاصر، ربطی به شاه عباس ندارد و از اوایل تشکیل حکومت صفویه در دستور کار قرار گرفته و به شکل رسمی تری در زمان شاه طهماسب صورت گرفته است (متی ، ۱۳۹۳: ۱۱۹) .
مؤلف ، در بحث مربوط به تبدیل اراضی ممالک به اراضی خاصه ، اشاره میکند که پس از شاه عباس اول اراضی خاصه بسیار افزایش یافت و در دوران شاه عباس دوم ، پس از سرکوب شورش در قلمرو بختیاری در ۱۶۴۵-۱۰۵۵ ق، آن منطقه نیز ضمیمة این اراضی شد (متی ، ۱۳۹۳: ۱۵۳) و این نکته را به تاریخ عالم آرای عباسی ارجاع می دهد، در صورتی که این نکته در کتاب جهان آرای عباسی وحید قزوینی آمده است .
رودی متی اعتقاد دارد که حملة افغان ها باعث سقوط صفویه نشد، بلکه عدم تسلط بر امور، خروج طلا از کشور و سیاست مذهبی شاه ، به ویژه در اواخر حکومت ، همچنین ایجاد تنش های مذهبی ، بروز حوادث طبیعی مانند طاعون ، کاهش تولید ابریشم ، درگیری های خارجی در مرزهای شمالی ایران با ازبک ها و ترکمن ها، قحطی و خشکسالی و بی پولی و."