چکیده:
انتخابات به عنوان یکی از شاخصههای مهم دموکراسی نیازمند پیشزمینههای عینی (احزاب سیاسی، اجتماعات مدنی، قواعد بازی سیاسی و...) و ذهنی (آمادگی مردم در پذیرش نسبی قواعد، مشارکت مسالمتآمیز در فرایندهای سیاسی، دوری از خشونت و...) است. این پیشزمینهها در افغانستان تا حدی به وجود آمده، اما به مرحله تکامل نسبی نرسیده است.پس از اشغال افغانستان توسط نیروهای اشغالگر تلاشهایی برای تسلط قواعد دموکراسی انجام شد، اما نهادهای سیاسی در این کشور همچنان تحت تاثیر فرهنگ سیاسی سنتی و قومگرایانه قرار دارند. در واقع، افغانستان ماهیت سنتی خویش بر مبنای «قومیت» را حفظ کرده و بر نهادهای متاخر هم تاثیر گذاشته است.در انتخابات پارلمانی اخیر افغانستان که مسئولیت برگزاری آن به صورت مستقیم در اختیار مقامات این کشور قرار داشت، ملاحظات قومی ـ قبیلهای همانند دورههای گذشته یکی از ویژگیهای بارز آن بود. اما در نگاهی واقعبینانه، نفس برگزاری انتخابات به عنوان نقطه عطفی در فرایند تحولات افغانستان، به منظور نهادینهسازی روند مشارکت مردم در فرایندهای سیاسی مثبت ارزیابی میشود. از سوی دیگر این اقدام، نوعی آزمون با هدف نمایش مسئولیتپذیری و ارائه شیوههای سالم حکومتداری برای دولت افغانستان به شمار میآید.
خلاصه ماشینی:
"افزایش فساد و تقلب در روند برگزاری انتخابات، نظارت و کنترل آن را با چالشهای اساسی مواجه کرده است؛ به ویژه که جامعه جهانی و امریکا درباره حمایت یا رد پروسه انتخابات بیشتر به منافع ملی خود نگاه میکنند تا منافع مردم افغانستان و ارزیابی صحیح اوضاع و شرایط سیاسی این کشور.
در این میان احمد ضیا رفعت، سخنگوی کمیسیون شکایات انتخاباتی، درباره فشار برخی گروههای مرتبط با دولت بر نتایج نهایی انتخابات نمایندگان هشدار داد؛ زیرا برخی محافل دولتی به ویژه لوی سارنوالی (دادستان عالی) تلاش کردند تعدادی از نامزدهای مد نظر خود را وارد مجلس نمایندگان کنند که در جامعه بحرانزده افغانستان با وجود معاملات سیاسی بعید به نظر نمیرسد.
چاپ کارتهای تقلبی انتخابات (سیصد هزار کارت رأی) در منطقه قبایلی آزاد خیبر و دیره اسماعیلخان نزدیک پیشاور، بیتوجهی کمیسیون مستقل انتخابات به رأیدهندگان در برخی استانهای پرشور در مشارکت سیاسی نظیر بدخشان و غزنی در ارسال برگههای رأیدهی، تأخیر در شمارش و بررسی آرا و اعلام نتایج، وصول شش هزار شکایت انتخاباتی، تنش بین دادستان عالی و کمیسیون مستقل انتخابات، تداوم این کشمکشها بین این دو ارگان و کشیده شدن این اختلافها به دولت و دادگستری و حتی طرفکشیهای خیابانی، بروز تظاهرات در شهرهای بزرگ، ابطال 000/300/1 رأی، حذف 24 نامزد پیروز به دلیل تقلب، باید گفت 110 کرسی شامل غیرپشتونها به ویژه «ائتلاف تغییر و امید» به رهبری دکتر عبدالله و سایر جریانهای غیرپشتون وابسته به شخصیتهایی نظیر ژنرال فهیم، ربانی، قانونی، ژنرال عطا، اسماعیل خان و..."