چکیده:
تنوعبخشیبهمنابعدرآمدهااعمالیکسیاستاستراتژیکدر اقتصاد و مدیریت است. با تنوعبخشی امکاندسترسیبا ثباتتر و انعطافپذیرتریبهاهدافو کارکردهایمدیریتمالیفراهم میشود. در این مقاله، اثر متغیرهاییمانند نوساناتتولید ناخالصداخلی، شاخصتنوعبخشیمالیات، سهممالیاتهای غیرمستقیم، نسبتمالیاتبهتولید ناخالصداخلی، نرخرشد درآمدهاینفتی، تولید ناخالصداخلیسرانه، سهمارزشافزودهبخشکشاورزیو ضریبجینیبرنوساناتدرآمدهایمالیاتیدولتبا استفاده از روش مدل خود رگرسیونی و توزیع با وقفه(ARDL)موردبررسیو تحلیلقرار گرفتهاست. نتایج بهدستآمده از تخمین مدل رگرسیونی نشان میدهند که ساختار مالیاتها و همچنین ساختار اقتصاد در یافتن ترکیبی از مالیاتها که ثبات درآمدی برای دولت به وجود آورند، نقش مهمی دارند، علاوه بر این ساختار هر مالیات نیز بر عملکرد مالیاتی و نتایج آن اثر تعیینکنندهای دارد.تنوع بخشی به منابع درآمدها اعمال یک سیاست استراتژیک در اقتصاد و مدیریت است. با تنوعبخشی امکان دسترسی با ثباتتر و انعطافپذیرتری به اهداف و کارکردهای مدیریت مالی فراهم میشود. در این مقاله، اثر متغیرهایی مانند نوسانات تولید ناخالص داخلی، شاخص تنوعبخشی مالیات، سهم مالیاتهای غیرمستقیم، نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، نرخ رشد درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی و ضریب جینی بر نوسانات درآمدهای مالیاتی دولت با استفاده از روش مدل خود رگرسیونی و توزیع با وقفه (ARDL) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.نتایج بهدستآمده از تخمین مدل رگرسیونی نشان میدهند که ساختار مالیاتها و همچنین ساختار اقتصاد در یافتن ترکیبی از مالیاتها که ثبات درآمدی برای دولت به وجود آورند، نقش مهمی دارند، علاوه بر این ساختار هر مالیات نیز بر عملکرد مالیاتی و نتایج آن اثر تعیینکنندهای دارد.
Diversification of income sources is a strategic policy application in economics and management. Deal with the diversity makes it possible to access a more stable financial management objectives and its performance. In this paper, the effects of some variables such as fluctuations in GDP, tax diversification index, the share of indirect taxes, the tax to GDP ratio, oil income growth rate, GDP per capita, the share of agriculture value added, Gini coefficient on government tax income fluctuations are examined by using ARDL regression model.The results of estimating the regression model show that tax structure and the structure of the economy are important to bring stability for the combination of government tax revenue. In addition the tax structure and tax consequences affects on performance.
خلاصه ماشینی:
متغیرهایی که به عنوان عوامل مؤثر و متغیر توضیحی به کار میبریم عبارتاند از: نوسانات تولید ناخالص داخلی، شاخص تنوعبخشی، سهم مالیاتهای غیرمستقیم، نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، نرخ رشد درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی و ضریب جینی.
کسب درآمد از یک پایه مالیاتی بهاحتمالزیاد همراه با نوسانات بیشتری خواهد بود، زیرا هرگونه نوسان در این پایه مالیاتی موجب انتقال نوسان بهکل درآمدهای مالیاتی دولت Christian Ebeke and Helene Ehrhart Moving (or rolling) میگردد.
پس انتظار میرود که افزایش سهم پایههای مالیاتی مختلف با کاهش تأثیرپذیری کل درآمدهای مالیاتی از شوکهای بخشهای مختلف، موجب ثبات بخشی به درآمدهای مالیاتی دولت گردد؛ بنابراین، شاخص تنوعبخشی در درآمدهای مالیاتی به عنوان یکی دیگر از متغیرهای توضیحی نوسانات این درآمدها مورداستفاده قرارگرفته است.
ضریب وقفه اول متغیر وابسته مثبت و در سطح 5 درصد معنیدار است که حاکی از وجود رابطه معنیداری نوسانات درآمدهای مالیاتی دولت با روند گذشته خود است.
مثبت بودن ضریب نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی حاکی از این است که فرضیه افزایش بیثباتی درآمدهای مالیاتی در اثر افزایش سهم مالیاتها از تولید ناخالص داخلی برای نظام مالیاتی ایران رد نشده و یا به عبارتی تأییدشده است.
65- جزء تصحیح خطا ECM(-1) منبع: نتایج تحقیق تمام متغیرها به جز متغیرهای تفاضل شاخص تنوعبخشی، تفاضل سهم مالیاتهای غیرمستقیم، تفاضل نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، تفاضل نرخ رشد درآمدهای نفتی و تفاضل ضریب جینی از لحاظ آماری معنیدار است.
Bruce, Fox and Tuttle (2006); Tax Base Elasticities: A Multi-State Analysis of Long-Run and Short-Run Dynamics, Southern Economic Journal 2006, 73(2) Carroll, D.