چکیده:
اجرای تعهد در قراردادها منوط به وجود سند معتبر میان طرفین قرارداد است که از آن به تعهدنامه یا سند قرارداد و یا به عبارت دیگر، مدرک مورد قبول طرفین که ملزم به پایبندی به مندرجات آن هستند، یاد می شود. این سند غالبا به صورت مکتوب نوشته و امضا می شود تا در صورت عدم ایفای تعهد از سوی هریک از طرفین ، علیه آن (امضاکننده) دلیل باشد. حال چنانچه قرارداد مذکور به صورت شفاهی منعقد گردد، مبنای مهم تعهد طرفین ، اصل حسن نیت و اعتماد به یکدیگر است ، البته عرف و عادت را نیز می توان به عنوان دیگر مبانی به آن اضافه کرد. شرایط و میزان حکومت این گونه قراردادها در اقسام مختلف تعهدات و بسته به اوضاع و احوال حاکم و نوع عقد می تواند متغیر باشد. در این نوشتار ضمن معرفی این مفهوم نسبتا جدید، مبانی ، قلمرو وآثار نقض قرارداد مزبور مورد بررسی قرار گرفته است .
خلاصه ماشینی:
"٩- اعتبار و استحکام قراردادهای شفاهی در حقوق ایران ٩-١-کارکردآن در جامعة کنونی ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا در جامعه ای که تمدن در آن حاکم است و قانون در رأس جمیع روابط اجتماعی و ارتباطات اقتصادی قرار دارد و با توسـعة روزافـزون تکنولـوژی تجـاری و بازرگانی و همچنین ترویج انواع معاملات متعدد، چگونه می تـوان امیـدوار بـه قـراردادی بـود کـه طرف مقابل آن سندی برای ایفای تعهدات خود ارائه نداده است ؟و یا چگونه می توان از کسی کـه برای تعهد خود دلیل و یا حتی شاهدی برای طرف دیگر خویش ارائه و معرفی نکرده است ، انتظار وفا داشت ؟ ممکن است بیشتر افراد در جامعة کنونی بر این عقیده اصرار ورزند که تمـامی عقـود و معاملات حتما باید با دخالت کاغذ و قلم ، و به عبارت دیگر کتبـی باشـد، غافـل از اینکـه عقـود و معاملات را، هم می توان به صورت کتبی نوشته و به مندرجات توافق شـده در آن پایبنـد بـود و هـم می توان به صورت شفاهی اقدام به انعقاد قرارداد نموده و در صدد ایفای تعهدات مربوط به آن بود.
لذا حکومت و میزان اعتبار قراردادهای شفاهی در حقوق ایران متکی به مقیاس محدود در جامعه نبوده و تنها به عرف یا عادت معمول افراد و یـا ناحیـة خاصـی مربـوط نمی شود، بلکه در صورت رعایت شرایط مقرر قانونی در انعقاد عقود و معاملات شفاهی ، مـی تـوان طرف قرارداد را ملزم به ایفای تعهدات خود نمود."