چکیده:
بهمن فرسی یکی از پیش روان نمایشنامهنویسی و ادبیات نوین، با سبک خاص خود در نمایشنامۀ آرامسایشگاه، با تلفیقی از ساختار نمایشنامههای کلاسیک و تئاتر پوچی، دست به خلق اثری نو و تجربهای تازه در دوران خود زده است. واژة خودساختۀ فرسی در عنوان نمایشنامه، حقیقت مانندی نمایشنامه، دیالوگها و گفتگوهایی که بیشتر شبیه مونولوگ هستند و مهمتر از همه مضمون نمایشنامه، آرامسایشگاه را به سمتی سوق میدهد تا تحول آشفتهای را که در جامعه رو به انفجار است زیر ذرهبین قرار دهد. نویسندگان در پژوهش حاضر برآنند تا الگوی روایی و محتوای مضمونی نمایشنامه را موردنقد و بررسی قرار دهند تا نشان دهند که ساختار نمایشنامه از چه مدل و الگویی بهره گرفته است؟ عناصر پیرامتنی و درونمتنی آن کدامند و گفتگوهای نمایشی از چه ویژگیهایی برخوردارند. در ضمن بررسی ساختار نمایشنامه به مضمون آن هم میپردازند.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به نقد و تحلیل ساختاری و محتوایی نمایش "آرامسایشگاه "٤ بهمن فرسی می پردازیم ، این نمایش نامه در سال ١٣٥٦ به مدت یک ماه با بازی خسرو شکیبایی (خسرو شهریاری )، علی نصیریان (دکتر توما)، آذر فخر (خوشه )، مهین شهابی (خانوم بزرگ )، محمد مطیع (مرد ماشین )، محبوبه بیات (دختر) روی صحنه رفت .
به این معنی که باعث می شود اجزای متشکلۀ اثر به نحوی هنری باهم تلفیق شوند» (شمیسا، ٣٧٣: ١٣٨١) پس باید نشان دهیم که این ساختار چگونه است ؟ و آیا می توان بر آن هسته ای محوری و مرکزی تصور کرد؟ و روابط معنایی هر یک از اجزای نمایش نامه را به عنوان واحدهای ساختاری یک نمایش نامه با این هستۀ مرکزی (طرح ) و نیز با یکدیگر نشان داد؟ بدین منظور نگارنده ابتدا عنوان متن ، شخصیت ها، ساختار متن ، نقش شخصیت ها در ایجاد کنش ، چگونگی اعمال داستانی شخصیت ها و دیگر عناصر در نمایش نامه را تحلیل و بررسی میکند و سپس به انطباق الگوهای جامع نمایش نامه به لحاظ روایی ، شخصیت و کنش های داستانی می پردازد.
. » (فرسی، ١٣٨٥: ٥٨٠) گاهی این کشمکش ها درونی می شوند و شخصیت ها با افکار و ذهنیاتی که درگیر آن هستند به چالش برخورد میکنند، همان طور که اشاره شد نمایش نامه به فکر اشاعه و گسترش یک موضوع اصلی است : پوچی ؛ به همین دلیل زبان کشمکش ها، زبان شاعرانه و پخته ای است و واژه ها زیبا کنار هم چیده شده اند: «دکتر توما: من همیشه همین بوده م (مکث ) شاید اصلا من برای معالجۀ خودم رفتم روانپزشکی خوندم .