چکیده:
محمد قطب یکی از اعضای اخوانالمسلمین مصر است که پس از مهاجرت به عربستان تلاش کرد تا افکار اخوانی و وهابی را با یکدیگر ترکیب کند و نشر دهد. ازجمله دیدگاههای وی نظرات خاصی بود که دربارۀ سیر وقایع تاریخ اسلام داشت. او معتقد بود هدف از پرداختن به تاریخ اسلام، کسب شناخت بیشتر از حقیقت اسلام است. او در زمینۀ تاریخنگاری نیز تواریخ کهن مسلمانان را بهدلیل دارا بودن روایات فراوان که موجب سردرگمی است، نقد میکرد و تواریخ جدید را که نوشته و یا متأثر از نوشتههای مستشرقان است، توطئۀ غربیها علیه اسلام و بهکلی مردود میدانست؛ اما مطابق این پژوهش شواهد او برای اثبات این ادعا کافی نیست. بهرغم تأکید وی بر داشتن نگاهی خاص به تاریخ اسلام، نظراتش تقریبا تکرار همان مواضع تاریخی مسلمانان سنی است و نکتۀ جدید چندانی دربر ندارد. محور نظرات تاریخی او انحراف مسلمانان از اسلام حقیقی است. در بررسی دیدگاههای تاریخی محمد قطب میتوان بدین نتیجه رسید که نتیجهگیریهای او برمبنای اطلاعات غلط و یا ناکافی صورت گرفته است و استدلالهایش از قوت کافی برخوردار نیست.
خلاصه ماشینی:
دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س ) سال بیست و چهارم ، دورة جدید، شمارة ١٣، پیاپی ٩٨، بهار و تابستان ١٣٩٣ نقدی بر نگاه تاریخی محمد قطب 1 مصطفی پیرمرادیان 2 سیدامیر موسوی 3 محمدعلی چلونگر تاریخ دریافت : ٩٣/٨/٧ تاریخ تصویب : ١٠/ ١٢/ ٩٤ چکیده محمـد قطـب یکـی از اعضـای اخـوان المسـلمین مصـر اسـت کـه پـس از مهاجرت به عربستان تلاش کرد تا افکار اخـوانی و وهـابی را بـا یکـدیگر ترکیب کند و نشر دهد.
com ٣٤ / نقدی بر نگاه تاریخی محمد قطب متأثر از نوشته های مستشرقان است ، توطئۀ غربیهـا علیـه اسـلام و بـه کلـی مردود میدانست ؛ اما مطابق این پژوهش شواهد او بـرای اثبـات ایـن ادعـا کافی نیست .
وی برای نشر اندیشه های سید قطـب ، آن ها را با وهابیت درآمیخت و برخی را که با اندیشه های وهابی تضاد داشت ، حـذف کـرد و اندیشه ای را ترویج نمود که اندیشه های «قطبی جدید» نام گرفت (همان جـا)؛ البتـه محمـد دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری وتاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س ) / ٣٥ قطب گاه نظرات مستقلی نیز ارائه می داد.
بـه نظـر او در اعتبار است ، نوشته های مسلمانان درمورد دیگر ملل نیـز غیرقابـل اعتمـاد و حتـی نوشـته هـای چنین دیدگاهی دستاوردهای تاریخی بشر با معیارهای الهـی ، یعنـی بـا میـزان تحقـق هـدف قطب دربارة تاریخ یهود و مسیحیت و اروپا نیز نظر بـه مواضـع خصـمانۀ وی خدشـه پـذیر و آفرینش (یعنی عبادت )، موردسنجش قرار می گیرنـد.