چکیده:
این مقاله شرحی است بر کلام معصوم علیه السلام در باب صفات شیعیان توسط استاد علّامه مصباح. عنوان «شیعه» از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام، جایگاه، منزلت و قداست خاصی دارد. شیعیان از نظر اهل بیت علیهم السلام، دارای ویژگی های ممتازی هستند. ازجمله صفاتی که موجب می شود شیعیان در پناه خدا از آفات و خطرات دشمنان در امان بمانند، عبارتند از: 1. به اصلاح رابطه با خدا بپردازند؛ 2. ارتباط خود را با امامشان اصلاح کنند؛ 3. به وظایف خویش در قبال برادران دینی عمل کنند. از ویژگی های شیعیان اینکه پارساترین و باتقواترین مردمانند، با متانت و آرام سخن می کنند، عقده گشانی نمی کنند، در ستایش پیشوایان معصوم، زیاده روی نمی کنند، با دوستان اهل بیت علیهم السلام با رفاقت رفتار می کنند. با گمراهان همنشینی نمی کنند، دشمن اهل بیت را دوست نمی دارند. همچنین در روایاتی متانت، خوشرفتاری، ناآزمندی، نداشتن گمان بد به دیگران، در برخورد با دیگران مهربان، عامل به وظایف خود و عزت نفس، از مهم ترین ویژگی شعیان واقعی شمرده شده است.
خلاصه ماشینی:
"سرنوشت شیعیان غیرواقعی آن صحابی امام صادق علیه السلام، پس از آنکه پاسخ ایشان را می شنود و می پذیرد که گرچه شمار شیعیان فراوان است، ولی اغلب آنها از وظایف خویش آگاه نیستند و شیعه واقعی به شمار نمی آیند، از حضرت می پرسد: با این مدعیان تشیع و بی بهره از اوصاف شیعه واقعی باید چگونه رفتار کرد: «فقلت: فکیف أصنع بهذه الشیعة المختلفة الذین یقولون إنهم یتشیعون؟ فقال: فیهم التمییز وفیهم التمحیص وفیهم التبدیل یأتی علیهم سنون تفنیهم وسیوف تقتلهم واختلاف تبددهم.
شیعیان سطحی و ظاهری که ویژگی های ارزشمند پیروان واقعی اهل بیت علیهم السلام را در خود فراهم نیاورده اند و به نفاق و ریا خو گرفته اند، در این دنیا با سختی ها و گرفتاری هایی روبه رو خواهند شد.
این توصیف امام از شیعیان تفسیر سخن خداوند در قرآن است؛ آنجا که می فرماید: «للفقراء الذین أحصروا فی سبیل الله لا یستطیعون ضربا فی الأرض یحسبهم الجاهل أغنیاء من التعفف تعرفهم بسیماهم لا یسألون الناس إلحافا» (بقره:273)؛[صدقه ها] برای نیازمندانی است که در راه خدا بازداشته شده اند و نتوانند [برای جستن روزی ]در زمین سفر کنند، [ولی] نادان، ایشان را به سبب خویشتن داری توانگر پندارد.
در این روایت نیز امام صادق علیه السلام گمنامی شیعیان را در دوران خویش، یکی از صفات ارزنده پیروان خویش برمی شمارند و می فرمایند: شیعیان واقعی ما اگر در جایی زندگی کنند، کسی ایشان را نمی شناسد و به آنها اعتنا نمی کند."