چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفههای سواد مالی و سواد اقتصادی در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی انجام شده است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری کتابهای درسی دوره ابتدایی درسال تحصیلی 92-1391 است. در این پژوهش حجم نمونه شامل تمامی محتوای کتابهای درسی ریاضی (پایههای اول تا ششم)، تعلیمات اجتماعی (پایه سوم)، مطالعات اجتماعی (پایه ششم ابتدایی) همچنین بخش مدنی محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی پایههای چهارم و پنجم ابتدایی است. برای جمعآوری دادههای مورد نیاز از فرمهای تحلیل محتوای کد گذاری شده با تاکید بر چهار مولفه اصلی سواد مالی و چهار مولفه اصلی سواد اقتصادی استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش، بر اساس نظرات متخصصان و پایایی آن پژوهش بر اساس روش هولستی با ضریب پایایی 95% برای سواد اقتصادی و 93% برای سواد مالی محاسبه شده است. دادههای حاصل از فرآیند تحلیل محتوا حاکی از آن است که میزان توجه به هر یک از مولفههای سواد مالی و اقتصادی درمحتوای کتابهای درسی متفاوت است؛ ضمنا به مولفههای سواد اقتصادی بیشتر از سواد مالی پرداخته شده است. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و نقش سواد مالی و اقتصادی در دنیای امروز، تاکید بیشتر برمولفههای سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی بیش از پیش ضروری به نظر میرسد.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش قصد دارد که با تحلیل محتوای کتابهای درسی ریاضی، تعلیمات اجتماعی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی میزان توجه به مؤلفههای سواد مالی و اقتصادی را بررسی نماید.
نوآوری این پژوهش و وجه مثبت و متفاوت آن نسبت به پژوهشهای ذکر شده در این است که پژوهشگر برای نخستین بار میزان توجه به مؤلفههای سواد مالی و اقتصادی را در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی مورد بررسی قرار میدهد.
یافتههای پژوهش سؤال 1) تا چه اندازه در محتوای کتابهای درسی ریاضی دوره ابتدایی به مؤلفههای سواد مالی توجه شده است؟ دادههای جدول شماره 1 نشان میدهد که در محتوای کتابهای ریاضی دوره ابتدایی بیشترین توجه به مؤلفه مدیریت پول با 59/71%و کمترین توجه به مؤلفه مدیریت اعتبار و بدهی شده است.
سؤال 2) تا چه اندازه در محتوای کتابهای درسی تعلیمات و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به مؤلفههای سواد مالی توجه شده است؟ دادههای جدول شماره 2 نشان میدهد که در محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بیشترین توجه به مؤلفه مدیریت پول با 22/47% و کمترین توجه به مؤلفه مدیریت اعتبار و بدهی با 4/0%صورت گرفته است.
بحث و نتیجهگیری مقایسه محتوای کتابهای ریاضی، تعلیمات اجتماعی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی با توجه به مؤلفههای سواد مالی نشان میدهد که در محتوای هر ده کتاب مؤلفههای مدیریت پول و درآمد و حرفهها بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند.
2- با توجه به یافتههای پژوهش که مشخص شد به مؤلفههای مدیریت اعتبار و بدهی و مدیریت ریسک در سواد مالی توجه نشده است لازم است در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی به این مؤلفهها پرداخته شود.