چکیده:
با تشکیل حکومت صفویه (907 هـ.. ق) سرزمین ایران بعد از قرن ها فرمانروایی بیگانگان دوباره به کشوری قدرتمند و مستقل در شرق بدل شد، احیاء امنیت داخلی و قانون و نظم و تجدید سازمان سپاه و اصلاح نظام اداری و اقتصادی در طول مدت حکومت صفویه، به خصوص دوره شاه عباس اول (1038-996 هـ.. ق) باعث شد که به حکومت صفویه هویت ارضی و سیاسی دهد. در این میان بررسی وضعیت اقتصاد ایران در زمینه روشن شدن ساختار مالی و داد و ستد حکومت صفویه از اهمیت خاصی برخوردار است، تکیه اصلی پژوهش، روابط تجاری و بازرگانی و اقتصادی شاه عباس اول با دولت های اروپایی است که در این کنکاش عوامل تاثیرگذار بر روابط آنها و پیامدها تحلیل و بررسی می شود و هدف کلی تحقیق هم بررسی و شناخت تاریخ ایران در عهد شاه عباس اول از دیدگاه اقتصادی و تجاری و بازرگانی و آشکار ساختن نقاط مهم روابط و کشف مجهولات و کمک به شناخت هر چه بیشتر جنبه های تاریخی و معرفی مسائل مختلف در این بعد است. این پژوهش بسیاری از نقاط کور تاریخی دوره شاه عباس اول را آشکار می کند، زیرا پیدایش حکومت صفویه که بر اساس یک خواست معنوی بود، ولی بعدا – زمان شاه عباس اول- تابع شرایط خاص اقتصاد و ثروت شد و این نکته باعث ارتباط گسترده اقتصادی و بازرگانی و تجاری بین شرق و غرب را به وجود آورد.
The formation of Safavid government put an end to foreign ruling in Iran. It turned the country back into a powerful country. Restoring internal security، establishing the rule of law، and reforming official، military and management systems، especially during Shah Abbas I، gave Safavid political and territorial identity. Investigating economical، commercial and trading relationship between Safavid government and European governments is important. The focus of this research is on economical ، commerical situation relationship between Safavid، government and European government. It also studies the main factors affecting this relation. This research highlights many uncleaar points in Iran history since the formation of Safavid government.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس در این پژوهش سعی شده از اقتصاد و سیاست ایجاد کننده یک اقتصاد پویا و سالم که دربرگیرنده حیات مادی این دولت باشد که در کنار آن بتواند جوابگوی دنیای آن روز باشد، چرا که دولتی می تواند در راستای توسعه قرار بگیرد که در سایه اقتصاد سالم و تولید بتواند چرخهای جامعه خود را بچرخاند و برای همین مهم در عهد صفویه به خصوص شاه عباس اول (١٠٣٨-٩٩٦) روابط با اروپا باعث می شود این دوره صفویان در انزوا نباشد.
»٢٩ ٤-٣- روسیه مناسبات سیاسی و بازرگانی با همسایه شمالی ایران امری بود که همیشه مورد توجه شاه صفوی قرار داشت به طوری که در چند نوبت هیأت تجار ایرانی برای تحکیم روابط به روسیه اعزام شدند و هر بار نیز طبق رسم معمول با عنوان سفیر دوستی دولت ایران و به همراه هدایای بسیار به آن سوی آبها رفتند.
بندر هرمز برای شاه عباس بسیار اهمیت داشت چون انحصار ابریشم در دست او بود و قصد داشت به جای گذر از خاک عثمانی که دشمن محسوب میشدند صادرات خود را از طرف دریا به اروپا بفرستد لذا در سال ١٠٣١ این بندر توسط امامقلی خان امیر فارس از دست پرتغالیها درآمد که شرح مفصل آن در تاریخ عالم آرای عباسی ٣٥ آمده است پس از آن شاه عباس با بیاعتنایی به سفرای پرتغال و اسپانیا که منافع مشترک در خلیج فارس داشتند زمینه را برای آزاد کردن شهرهای ایران آماده ساخت .