چکیده:
مسئله ولایت یکی از مهم ترین مسائل فقهی، کلامـی و سیاسـی اندیشـه اسلامی شیعه اسـت در حقیقـت پاسـخ بـه مشـکلات و مسـائل جامعـه اسلامی در طول تاریخ ، طرح این اندیشه را ضروری کرد، بـا توجـه بـه رونـدی کـه بـه پیشـینه ولایت فقیـه نگـاه میشـود از دوره صـفوی بـه این طرف است که بحث ولایت سیاسی فقیه وارد عرصـه میشـود و در قبال حکومت ها مطرح میشود در سیر این دورهها با توجه به مسائل و مشکلات کشور تا زمان امام خمینی(ره)در رابطـه بـا اینکـه ولایـت بـر حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه باشد در اندیشه عالمـان بـزرگ مثل آیت الله نائینی، نراقی شکل گرفت ولی در حـد تئـوری مانـد و جنبـه عملی پیدا نکرد و در زمان آیت الله نـائینی بـه صـورت پوشـیده بـه ایـن محور اشاره شده که در فرآیند پژوهش به این مـوارد اشـاره میگـردد ولی در زمان علامه نائینی نیز ولایت فقیه محقق نشد. تا این که در زمان امام خمینی(ره)حکومت اسلامی با حاکمیـت ولیفقیـه جنبـه عملـی پیـدا کرد، در پژوهش حاضر هدف نویسنده بر این است که جایگاه سیاسـی فقیـه از منظــر امــام خمینــی(ره)و آیــت الله نــائینی بــا اســتفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با استناد بـه اسـناد را موردبررسـی قـرار دهـد و سوال مطرح در پژوهش این که مبانی فکـری امـام خمینـی(ره)و علامـه نائینی در مورد جایگاه سیاسی فقیه در دولت به چه نحوی بوده و نقاط اشتراک و افتراق آنها در چیست ؟
خلاصه ماشینی:
در اندیشه نائینی به صورت غیرمستقیم درواقع این فقها هستند که اعمال حاکمیت میکنند چون حاکم حق ندارد قانونی را وضع کند که برخلاف مبنای اسلامی باشد و تشخیص این موضوع با فقهایی که جزء هیئت نظارهستند، است ، یعنی اسلام در رأس است و درواقع قدرت اصلی اسلام است ، و در اندیشه امام هم هدف بر این است که قوانین اسلام به صورت کامل در مملکت اسلامی اعمال شود ولی اینجا پیاده شدن قوانین مستقیم و با حاکمیت ولیفقیه صورت میگیرد، اما موضوع دیگری که باید مطرح گردد این که آیت الله نائینی با توجه به استناداتی که به بیانات ایشان میشود درصدد ایجاد حکومت با محوریت ولایت فقیه بودند ولی بنا به دلایلی که در متن با استناد به کتاب تنبیه الامه نائینی به آنها اشاره خواهد شد این نظریه در حد نظر ماند و جنبه عملی پیدا نکرد و این نوع اعمال حاکمیت به صورت غیرمستقیم و باوجود هیئت نظار اعمال شد ولی امام درست است که در اوایل نظر بر اعمال نظارت داشتند ولی بعدا، به خصوص بعد از تحریر کتاب ولایت فقیه نظر بر این داشتند که حکومت اسلامی باید با محوریت ولایت فقیه شکل بگیرد، یعنی امام بحث ولات فقیه را عملی کردند.